Kiedy można odzyskać VAT za niezapłacone faktury?

    Niezapłacone faktury są zmorą dla polskich przedsiębiorców. Niestety zgodnie z przepisami prawa podatkowego taka „sprzedaż” (np. sprzedaż usługi bez zapłaty) jest obrotem i podatnik musi odprowadzić należny podatek VAT. Jednak Ustawodawca przewidział pewną „ulgę” dla podatników VAT w przypadku gdy ich kontrahenci nie zapłacili im za daną usługę lub towar. 

    Zgodnie z art. 89a ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług  podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona.

     Tym samym podatnik ma prawo do skorygowania, a de facto złożenia korekty deklaracji VAT, w której to obniży wysokość obrotu o niezapłaconą fakturę lub część niezapłaconej faktury. Oczywiście jest jeden warunek, owy brak zapłaty (nieściągalność) podatnik VAT musi uprawdopodobnić.

Co rozumie ustawodawca pod pojęciem uprawdopodobnienia nieściągalności? Mianowicie nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze. Tym samym jeżeli dłużnik nie uiścił nam należności z tytułu sprzedaży (wystawionej faktury) w przeciągu 150 dni od dnia wymagalności zapłaty, taką wierzytelność uważa się za nieściągalną, i tym samym podatnik może dokonać korekty deklaracji pomniejszając kwotę podatku należnego.

     Dodatkowymi wymogi , przewidzianymi przez ustawodawcę, do dokonania przez podatnika korekty są m.in.:

- wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni;

- dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;

- od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

    Podsumowując, możliwość skorygowania deklaracji VAT o niespłacone wierzytelności jest dużym udogodnieniem dla podatnika. Powoduje to, że wierzyciel nie musi płacić podatku od kwot, których w trakcie obrotu nie uzyskał. Należy jednakże pamiętać, że skorygowanie niezapłaconych faktur jest ograniczone w czasie (do 2 lat) i nakłada obowiązek na podatnika - wierzyciela przesłania dłużnikowi informacji o dokonanej korekcie (co obliguje dłużnika do dokonania korekty jego deklaracji VAT i obniżenie u niego kwoty podatku naliczonego).

Bartłomiej Kudlik