Różnica między pożyczką a kredytem.

Umowa pożyczki uregulowana jest w kodeksie cywilnym, który stanowi, że umowa pożyczki może zostać zawarta ustnie, natomiast zgodnie z art. 720 § 2 k.c., jeśli wartość pożyczki przekracza 500 złotych, umowa pożyczki powinna być zawarta w formie pisemnej dla celów dowodowych. Umowę pożyczki można zawrzeć z każdym - zarówno osobą fizyczną, jak i prawną, która posiada własne środki pieniężne.

Kredyt z kolei, jest to instytucja uregulowana w przepisach prawa bankowego i w związku z tym, może być udzielana jedynie przez instytucje finansowe objęte nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego (banki oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe). Umowa kredytu bankowego musi zostać sporządzona w formie pisemnej. 

W drodze umowy pożyczki następuje przeniesienie własności określonej kwoty pieniężnej lub innych przedmiotów, a udzielający jej nie może ingerować w sposób wykorzystania przedmiotu pożyczki. Natomiast, w przypadku umowy kredytu, następuje jedynie przekazanie przez kredytodawcę do czasowej dyspozycji kredytobiorcy, środków pieniężnych powierzonych mu uprzednio przez deponentów, które nigdy nie staną się własnością kredytobiorcy. W ramach umowy kredytowej nie może dojść do przekazania innych rzeczy, nawet określonych jedynie co do rodzaju, kredyt udzielany jest tylko i wyłącznie w środkach pieniężnych. Co do zasady, środki pieniężne uzyskane za pomocą kredytu, wypłacane są formie bezgotówkowej.

Ponadto, kredyt musi być wykorzystany na ściśle określony w umowie cel (wyjątek stanowią kredyty konsumpcyjne i gospodarcze, które z reguły udzielane są na pokrycie bieżących wydatków kredytobiorcy). O ile pożyczkodawca nie ma prawa kontroli sposobu wykorzystania pożyczki, to kredytodawcy przysługuje prawo kontroli, czy kredyt wykorzystywany jest zgodnie z warunkami określonymi w umowie kredytowej , a w przypadku stwierdzenia, że jest on wykorzystywany niezgodnie z przeznaczeniem, kredytodawcy przysługuje prawo wypowiedzenia umowy.

W odniesieniu do kosztów obu umów: od przydzielenia kredytu bank pobiera prowizję, natomiast od jego wykorzystania nalicza oprocentowanie określone w umowie kredytowej. Natomiast udzielenie pożyczki, mimo iż może być również nieodpłatne, zazwyczaj oprócz samego oprocentowania, posiada również ukryte koszty i dodatkowe opłaty, co powoduje, iż mimo, że udzielana jest podobnie jak kredyt, w końcowym rozrachunku okazuje się znacznie droższa.

Ważną kwestią jest również gwarancja dotycząca pewności obrotu w przypadku kredytu. Wraz z umową kredytową zazwyczaj podpisywane jest również jego ubezpieczenie na wypadek zdarzeń losowych (np. utraty pracy przez kredytobiorcę). Sama umowa regulowana jest przepisami prawa bankowego, przez co jest bezpieczniejsza i łatwiejsza do wyegzekwowania w przypadku niewywiązania się z jej postanowień przez którąś ze stron. Natomiast w przypadku pożyczki, jedyne zabezpieczenia to te zawarte w ramach umowy między pożyczkodawcą, a pożyczkobiorcą, charakteryzujące się szeroką swobodą w ramach dyspozycji przepisów Kodeksu cywilnego.

Jednocześnie, w ramach umowy pożyczki, brak jest jakichkolwiek reguł dotyczących zdolności kredytowej pożyczkobiorcy, a co za tym idzie pożyczki udzielane są również osobom wpisanym do rejestru dłużników, posiadającym zajęcia komornicze czy też nieciekawą wcześniejszą historię kredytową.

Podsumowując, istotą umowy pożyczki jest zobowiązanie do przeniesienia określonej kwoty pieniężnej, a udzielić jej może tylko właściciel środków pieniężnych. W przypadku zaś kredytu bankowego, bank zobowiązuje się tylko do oddania kredytobiorcy na czas oznaczony określonej kwoty pieniędzy na z góry określony cel.

Maciej Stępień