Świadek za granicą.

Każda osoba, która zostanie wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się w sądzie i złożyć zeznania. Dotyczy to oczywiście tylko tych osób, które zostały prawidłowo do sądu wezwane. Pamiętać przy tym należy, że choć pismo powinno się doręczyć adresatowi osobiście, to jednak w razie chwilowej nieobecności adresata w jego mieszkaniu, pismo doręcza się dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było – administracji domu, dozorcy domu lub sołtysowi, jeśli podejmą się oddać pismo adresatowi.

W sytuacji, gdy pismo odbiera domownik lub inna osoba, zgodnie z odpowiednimi przepisami postępowania cywilnego czy karnego, mamy do czynienia z tzw. doręczeniem zastępczym. Może to powodować czasami pewne niekomfortowe dla wezwanego sytuacje. Klasycznym przykładem będzie tu odebranie przez domowników pisma-wezwania z sądu dla innego domownika, który aktualnie przebywa za granicą. Teoretycznie powinien on stawić się w wyznaczonym terminie do sądu, a jeżeli tego nie uczyni grozi mu nałożenie kary pieniężnej lub nawet przymusowe doprowadzenie przez policję.

W opisanej powyżej hipotetycznej sytuacji osoba wzywana, która nie może stawić się w wyznaczonym terminie powinna wystosować do organu wzywającego odpowiednie pismo, w którym usprawiedliwi przyczynę swojego niestawiennictwa. Jednocześnie powinna przy tym zawnioskować o przesłuchanie w innym terminie, kiedy np. będzie w kraju. Takie zachowanie jest jak najbardziej właściwe, mimo iż z samego faktu skutecznego doręczenia nie wynika odebranie pisma przez właściwą osobę. Jeżeli właściwy adresat pisma nie może z jakiś powodów dokonać powyższych czynności powinna uczynić to osoba, która odebrała pismo. Poza samą treścią pismo takie musi zawierać dowody na fakty w nim podniesione, świadczące że osoba przebywa za granicą i z jakiś powodów nie może stawić się w wyznaczonym dniu.

Sąd oczywiście ma swobodę w uwzględnieniu takiego wniosku i może zarówno zdecydować o konieczności przesłuchania świadka jak i uznać za wystarczające złożone przez niego zeznania na wcześniejszych etapach postępowania. Jeżeli przesłuchanie świadka przebywającego za granicą okaże się niezbędne sąd ma możliwość zwrócić się o to do polskich organów dyplomatycznych lub konsularnych. Na podstawie przepisów unijnych można poprosić o przesłuchanie świadka także sąd zagraniczny miejsca zamieszkania polskiego świadka za granicą. Wreszcie niewykluczone jest  skorzystanie z dobrodziejstw techniki i przeprowadzenie przesłuchania świadka w ramach telekonferencji.  

Paweł Chrząszcz