„Prawo drugiej szansy” – czyli projekt nowelizacji przepisów o upadłości konsumenckiej.

Minister Sprawiedliwości przedstawił założenia do projektu nowelizacji przepisów o upadłości konsumenckiej. Upadłość ma być szansą dla osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej, które wpadły w spiralę zadłużenia.

Teoretycznie upadłość konsumencka możliwa jest również na podstawie obowiązujących przepisów. Niestety, praktyka wykazuje wysoką nieskuteczność przedmiotowych regulacji - od 2009 r. sądy ogłosiły tylko 60 upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Głównym powodem oddalenia lub zwrotu wniosków o upadłość konsumencką (ponad 1900 wniosków) jest obecnie – paradoksalnie – brak majątku i zadłużenie po stronie dłużnika. Jeżeli bowiem majątek wnioskodawcy nie wystarczy chociażby na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego wniosek nie może być uwzględniony. Zgodnie z proponowanymi zmianami, jeśli dłużnik nie będzie miał majątku, to koszty tymczasowo pokryje Skarb Państwa.

Złagodzone zostaną również kryteria związane ze stopniem przyczynienia się do sytuacji niewypłacalności. Zgodnie z zapewnieniami resortu, nie będzie już trzeba udowadniać szczególnej sytuacji losowej, niezawinionej przez dłużnika. Ograniczenie pozostanie jedynie dla osób które przyczyniły się do stanu niewypłacalności z winy umyślnej, bądź rażącego niedbalstwa. Sam wniosek również ma zostać uproszczony, obecnie bardzo często wnioski są zwracane ze względu na liczne uchybienia formalne, których nie da się uniknąć przy braku reprezentacji ze strony profesjonalnego pełnomocnika.

Kolejna ważna rzecz to obniżenie wysokości opłaty stałej od wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, z obecnych 200 zł do kwoty minimalnej, czyli 30 zł. Obniżone mają zostać również same koszty postępowania w tym opłat od ogłoszenia upadłości oraz wynagrodzenie syndyków.

Uproszczony ma być wniosek o upadłość - dziś jest on na tyle skomplikowany, że dłużnicy, których z reguły nie stać na prawnika, łatwo popełniają błędy, a sąd nie może przyjąć ich błędnego wniosku.

Proponowane zmiany mają przybrać kształt zupełnie nowej ustawy. Pamiętać należy, iż obecne regulacje zostały wplecione niejako „na siłę” do ustawy od początku przystosowanej na udział profesjonalistów – przedsiębiorców i ich pełnomocników.

Maciej Stępień