Szukasz Porady?
Stała obsługa firm
Kancelaria w galerii
Alternatywne sposoby nabycia lub utraty własności.
Co do zasady, przejście własności danej rzeczy przechodzi na nabywcę poprzez zawarcie przez strony umowy np. sprzedaży lub darowizny. Dość powszechne jest również nabycie własności w drodze zasiedzenia, które przejście prawa własności wiąże z upływem określonego czasu posiadania rzeczy. W pewnych przypadkach jednak, możliwe jest nabycie własności rzeczy w inny sposób.
Najprostszym ze sposobów nabycia własności, jest objęcie rzeczy niczyjej, czyli takiej w stosunku do której właściciel wyzbył się prawa własności. Wyzbycia z kolei dokonuje się poprzez porzucenie rzeczy w takim zamiarze. Bez obaw możemy zatem stać się właścicielami rzeczy, które ktoś inny wyrzucił. Istotny jest tutaj zamiar wyzbycia się własności. Jeśli bowiem rzecz została zgubiona, nie dojdzie do przejścia własności przez znalazcę. Znalazca jest w każdym wypadku zobowiązany zawiadomić o znalezieniu rzeczy osobę uprawnioną do jej odbioru, czyli najczęściej właściciela. Często jest jednak tak, że znalazca nie wie kto jest właścicielem rzeczy, ani nie zna jego adresu zamieszkania. Wówczas znalazca powinien zawiadomić o znalezieniu rzeczy właściwy organ państwowy – czyli Biuro Rzeczy Znalezionych. Obowiązki powyższe dotyczą nie tylko zagubionych rzeczy, ale także i zwierząt, nawet tych, które uciekły. Jeśli po upływie roku od wezwania do odbioru rzeczy, a w razie niemożności wezwania po upływie dwóch lat, nikt uprawniony nie odbierze rzeczy - stają się one automatycznie własnością znalazcy – jednak tylko wtedy, kiedy znalazca należycie wypełnił swoje obowiązki, czyli zawiadomił o znalezieniu właściwy organ. Przejście własności na znalazcę nie dotyczy jednak takich rzeczy jak pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności oraz rzeczy o wartości naukowej lub artystycznej – te rzeczy stają się bowiem z upływem powyższych terminów własnością Skarbu Państwa.
Istotny sposób nabycia własności wiąże się z połączeniem lub pomieszaniem rzeczy. Jeśli połączenie (lub pomieszanie) rzeczy ruchomych nastąpiło w ten sposób, że ich powtórne odłączenie w celu przywrócenia stanu poprzedniego wymagałoby nadmiernych kosztów lub stwarzało duże trudności - nie mówiąc już o przypadku, kiedy odłączenie nie jest nawet możliwe – właściciele połączonych rzeczy stają się współwłaścicielami rzeczy powstałej w wyniku połączenia, w częściach ustalonych stosunkowo do wartości połączonych rzeczy. Jeśli natomiast jedna z rzeczy przedstawiała wartość znacznie wyższą niż pozostałe połączone z nią – rzeczy mniejszej wartości stają się częściami składowymi tej rzeczy, przez co właściciel rzeczy znacznie bardziej wartościowej będzie właścicielem całości. Z kolei bez odniesienia do wartości rzeczy, a do możliwości ich odłączenia połączonej z kryterium rodzaju rzeczy - wspomnieć należy o tym, że w przypadku połączenia rzeczy ruchomej z nieruchomością w ten sposób, że rzecz ruchoma stała się jej częścią składową – właścicielem rzeczy ruchomej będzie właściciel nieruchomości.
Wartym poruszenia zagadnieniem związanym z własnością, a jednocześnie także z połączeniem rzeczy, jest przypadek wytworzenia nowej rzeczy z cudzych materiałów. Jeśli wartość nakładu pracy potrzebnej do wytworzenia rzeczy była większa niż wartość materiałów, właścicielem nowopowstałej rzeczy jest jej wytwórca. W przypadku, kiedy jednak wytworzenie rzeczy w ten sposób było dokonane w złej wierze, jak również w sytuacji odwrotnej, kiedy to materiały przedstawiały większą wartość aniżeli nakład pracy – właścicielem rzeczy jest właściciel materiałów, z których rzecz wytworzono.
Własność rzeczy można jednak nabyć nie tylko poprzez połączenie rzeczy, ale również poprzez ich odłączenie, czego przykładem jest prawo pobierania pożytków naturalnych (np. płodów rolnych) z cudzej rzeczy. Uprawniony do ich pobierania nabywa własność pożytków naturalnych właśnie poprzez ich odłączenie od rzeczy. Ciekawym przypadkiem nabycia, zwłaszcza dla pszczelarzy, jest również regulacja odnosząca się do roju pszczół, która stanowi, że rój pszczół staje się niczyim jeśli właściciel nie odszukał go w ciągu 3 dni od wyrojenia. Jeżeli w ciągu tego czasu właściciel znajdzie swój rój w czyimś ulu, który nie był zajęty – może domagać się jego wydania. Jeśli rój osiadł natomiast w ulu zajętym już przez inny rój, z racji tego, że niezwykle utrudnione byłoby rozdzielenie poszczególnych pszczółek na dwa roje – zbiegły rój staje się właścicielem tego, czyją własnością był rój znajdujący się w ulu.
Karolina Wąsikowska
Szukasz porady prawnej?
Chcesz zlecić naszym prawnikom przygotowanie pisma lub prowadzenie sprawy?
Zobacz, jak wygląda nasza "Modelowa opinia prawna" i skorzystaj z formularza poniżej - wycena pytania zawsze jest bezpłatna.
Pracownicy PrawoDlaKazdego.pl pozostają do dyspozycji także w naszej Kancelarii, znajdującej się w Krakowie przy ulicy Lea 202A. Zadzwoń pod numer 609-709-999 i umów się na rozmowę z prawnikiem - zapraszamy na spotkanie.