BHP w zakładzie pracy - wymagania kwalifikacyjne.

Kodeks pracy nakłada na pracodawców bezwzględny obowiązek dbania o przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Obowiązujące przepisy szczegółowo określają kto może zajmować się tymi sprawami w zakładzie pracy i jakie wymagania musi spełniać.

Przepis art. 237¹¹ § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) zobowiązuje pracodawcę zatrudniającego więcej niż 100 pracowników do stworzenia w swoim zakładzie pracy służby bezpieczeństwa i higieny pracy.
Natomiast pracodawca zatrudniający do 100 pracowników jest obowiązany powierzać wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy. W przypadku braku kompetentnych pracowników, pracodawca może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy.

W dalszej części przepis stanowi, że pracodawca może sam wykonywać zadania służby bezpieczeństwa i higieny pracy, jeżeli posiada ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania tego typu zadania, ale tylko w przypadku jeśli:

„1) zatrudnia do 10 pracowników albo

2) zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.”

Kwalifikacje niezbędne do realizowania zadań związanych ze służbą bhp określają przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704).

Do dnia 1 lipca 2013 roku, osoby, który pełniły u danego pracodawcy zadania służby BHP nie musiały spełniać kwalifikacji określonych w powyższym rozporządzeniu. Od tego czasu jednak tracą swoje szczególne uprawnienie i muszą uzupełnić swoje wykształcenie aby wciąż pełnić powierzone im funkcje.

Obowiązujące przepisy wspomnianego aktu z dnia 2 września 1997 roku precyzują w § 4 ust. 2 wymagania kwalifikacyjne „behapowców” stanowiąc:

„Pracownikami służby bhp mogą być osoby spełniające następujące wymagania kwalifikacyjne:

1) inspektorem do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy,

2) starszym inspektorem do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca:

a) zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp lub

b) wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

3) specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 1 rok stażu pracy w służbie bhp,

4) starszym specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp,

5) głównym specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 5-letni staż pracy w służbie bhp.”

Specjaliści spoza zakładu pracy, którym pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp są natomiast zobowiązani albo spełnić wymagania określone w punkcie 3) albo musza oni posiadać co najmniej  5-letnie doświadczenie na stanowisku inspektora pracy w Państwowej Inspekcji Pracy

W przypadku pracownika zatrudnionego przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań z zakresu służby bhp, ustawodawca określił w § 4 ust 5 rozporządzenia, że musi on spełniać wymagania określone w przedstawionym powyżej ustępie drugim w zależności od stanowiska jakie ma zajmować.

Patryk Hatak