Szukasz Porady?
Stała obsługa firm
Kancelaria w galerii
Czy konkubent może odmówić składania zeznać lub odpowiedzi na pytanie?
W art. 182 i 183 Kodeksu postępowania karnego (k.p.k.) uregulowana jest kwestia odmowy zeznań i odmowy odpowiedzi, które to uprawnienia przysługują świadkom, będącym najbliższą osobą dla oskarżonego. Nie oznacza to jednak, że tylko te osoby mogą skorzystać z tych uprawnień. Stosownie bowiem do art. 185 k.p.k. można zwolnić od złożenia zeznania lub odpowiedzi na pytania osobę pozostającą z oskarżonym w szczególnie bliskim stosunku osobistym, jeżeli osoba taka wnosi o zwolnienie.
Świadek, który chce skorzystać z tego uprawnienia (o którym należy go poinformować) musi złożyć wniosek na piśmie lub do protokołu. Jednocześnie musi uprawdopodobnić istnienie tego szczególnie bliskiego stosunku. Jest to inny stosunek niż wynikający z więzów pokrewieństwa, powinowactwa czy małżeństwa.
Stosunki te mogą powstać w rozmaitych konfiguracjach: takich jak narzeczeństwo, pozostawanie we wspólnym pożyciu, konkubinat, a także pokrewieństwo i powinowactwo z konkubentem oskarżonego. W grę wchodzi również przyjaźń (T. Grzegorczyk, komentarz elektroniczny lex do art. 185 k.p.k.). Jednocześnie jak wskazuje T. Grzegorczyk sam moment powstania stosunku osobistego nie jest tak istotny, jak charakter więzi łączącej osoby w sposób szczególnie bliski. W rezultacie autor ten dopuszcza nawet sytuację, w której stosunek osobisty nawiązuje się już po popełnieniu przez oskarżonego czynu, a nawet po złożeniu przez świadka zeznania w postępowaniu przygotowawczym” (T. Grzegorczyk, tamże). Jednocześnie jak wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie, w wyroku z dnia z dnia 14 października 2008 r. II AKa 132/08 „utrzymywanie stosunków płciowych oraz krótkotrwałe wspólne zamieszkiwanie nie uzasadnia twierdzenia o pozostawaniu we wspólnym pożyciu zwanym konkubinat, uprawniającym do odmowy zeznań (art. 185 § 1 k.p.k.).”
W orzecznictwie podkreśla się, że chodzi o silny stosunek jaki ma łączyć oskarżonego z osobą mającą być przesłuchaną w charakterze świadka. Zwolnienie świadka od złożenia zeznania lub odpowiedzi na pytanie jest w gestii organu procesowego.
Zeznania świadka są dla wymiaru sprawiedliwości niezwykle ważne. Dlatego też każdorazowo należy dokładnie zbadać czy faktycznie zachodzą podstawy, do rozszerzenia omawianego uprawnienia na wnioskujące osoby.
Maksymilian Szeląg-Dylewski
Szukasz porady prawnej?
Chcesz zlecić naszym prawnikom przygotowanie pisma lub prowadzenie sprawy?
Zobacz, jak wygląda nasza "Modelowa opinia prawna" i skorzystaj z formularza poniżej - wycena pytania zawsze jest bezpłatna.
Pracownicy PrawoDlaKazdego.pl pozostają do dyspozycji także w naszej Kancelarii, znajdującej się w Krakowie przy ulicy Lea 202A. Zadzwoń pod numer 609-709-999 i umów się na rozmowę z prawnikiem - zapraszamy na spotkanie.