Czy można zawrzeć małżeństwo przez pełnomocnika?

Jednym z najważniejszych warunków zawarcia małżeństwa jest jednoczesna obecność nupturientów. Może jednak zdarzyć się tak, że obecność ta będzie niemożliwa. Wówczas, na zasadzie wyjątku od osobistego i jednoczesnego oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński, oświadczenie to będzie mogło zostać złożone przez pełnomocnika. Ustawa Kodeks rodzinny i opiekuńczy w art. 6 § 1 przewiduje taką możliwość, ale tylko z ważnych powodów i za zezwoleniem sądu. Przy interpretacji przesłanki ważnych powodów cenna jest wskazówka udzielona przez Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów - z dnia 8 czerwca 1970 r. III CZP 27/70. W uchwale tej, mającej charakter zasady prawnej, za ważne powodu uznane zostały „tylko takie okoliczności, które w świetle zasad współżycia społecznego usprawiedliwiają odstąpienie od obowiązku jednoczesnego stawienia się przyszłych małżonków przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego dla złożenia oświadczenia, że wstępują ze sobą w związek małżeński”. Za ważne powody nie została natomiast uznana sytuacja zamieszkiwania za granicą oraz trudności związane z przyjazdem do Polski.

Postępowanie zmierzające do uzyskania zezwolenia na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika odbywa się w trybie nieprocesowym.  Do zgłoszenia takiego wniosku  uprawniona jest osoba, która zamierza udzielić pełnomocnictwa.

Jak stanowi art. 54 ust. 3 Ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, jeżeli oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński ma zostać złożone przez pełnomocnika, jest on obowiązany złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego stosowne pełnomocnictwo. Pełnomocnik ten musi również złożyć dokumenty przewidziane w art. 54 ust. 1 p.a.s.c.

Maksymilian Szeląg-Dylewski