Czym jest zastaw rejestrowy?

Zastaw rejestrowy jest rzeczowym prawem ograniczonym, którego celem jest zabezpieczenie wierzytelności na rzeczach ruchomych i zbywalnych prawach majątkowych.

Kwestią głównie determinującą zasadność korzystania z zastawu, podobnie jak w przypadku hipoteki jest uprawnienie wierzyciela do zaspokojenia się z rzeczy obciążonej bez względu na własność i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy. Oznacza to, iż w przypadku egzekwowania należności przez wielu wierzycieli, ustanowienie zastawu daje pierwszeństwo egzekucji zastawionej rzeczy. Zastawem rejestrowym mogą być obciążone wszystkie rzeczy ruchome dłużnika. Można nim obciążyć również zbywalne prawa majątkowe.

Najistotniejszą cechą zastawu rejestrowego jest możliwość pozostawienia przedmiotu zastawu w rękach zastawcy, który może korzystać z rzeczy obciążonej. Taka konstrukcja pozwala na idealne wykorzystanie zastawu jako formy zabezpieczenia przedsiębiorców. Zaciągając zobowiązanie, dana firma poręcza je wartością składowych elementów przedsiębiorstwa,  jednocześnie mogąc kontynuować działalność korzystając z przedmiotu zastawu.

Przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być rzeczy ruchome i zbywalne prawa majątkowe, z wyjątkiem:

1) praw mogących być przedmiotem hipoteki;

2) wierzytelności na których ustanowiono hipotekę;

3) statków morskich oraz statków w budowie mogących być przedmiotem hipoteki morskiej.

Kolejną cechą zastawu rejestrowego jest możliwość zaspokojenia zastawnika nie tylko w drodze sądowego postępowania egzekucyjnego. Umowa zastawnicza może przewidywać wiele innych przypadków, dzięki którym dochodzenie roszczeń z przedmiotu zastawu będzie znacznie ułatwione i o wiele skuteczniejsze. Ponadto ustawa dopuszcza unormowanie umowne pozwalające na sprzedaż przedmiotu zastawu rejestrowego w drodze przetargu publicznego, który przeprowadzi notariusz lub komornik, w terminie 14 dni od dnia złożenia przez zastawnika wniosku o dokonanie sprzedaży. Sprzedaż przedmiotu zastawu rejestrowego ma takie same skutki, jak sprzedaż w postępowaniu egzekucyjnym.

Co więcej, jeżeli przedmiotem zastawu jest zbiór rzeczy lub praw, stanowiących całość gospodarczą, zaspokojenie może nastąpić z dochodu jaki przynosi przedsiębiorstwo zastawnika, lub poprzez jego wydzierżawienie na rzecz podmiotu trzeciego.

Maciej Stępień