Jak bronić się przed nakazem zapłaty?

Jak stanowi art. 485 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.u. z 1964 r.  nr 43 poz 296 ze zm. dalej jako „KPC”) sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie są udowodnione.

Od chwili doręczenia pozwanemu nakazu zapłaty rozpoczyna się bieg dwutygodniowego terminu na złożenie sprzeciwu o czym powinien pouczyć sąd. Sprzeciw wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty, a gdy nakaz zapłaty wydał referendarz sądowy - do sądu, przed którym wytoczono powództwo. Jeżeli pozew na podstawie którego wydano nakaz zapłaty był wniesiony na formularzu urzędowym to sprzeciw również powinien być wystosowany w tej formie. Należy pamiętać, że w każdym przypadku sprzeciw powinien odpowiadać warunkom pisma procesowego, czyli zawierać oznaczenie sądu, stron, ich pełnomocników, rodzaj pisma, przytoczenie zarzutu, podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika oraz wymienione załączniki.

Jeżeli chodzi o samą treść pisma, to zgodnie z 505³⁵ zd. 1 KPC, pozwany może, chociaż nie musi, powołać w nim twierdzenia i dowody na ich poparcie, ponieważ dla swej skuteczności nie wymaga on żadnego uzasadnienia i przedstawienia środków dowodowych. Najbardziej istotnym elementem tego środka ochronnego jest wskazanie zarzutu, który jest podstawą dla utraty mocy nakazu zapłaty. Najczęściej podnosi się zarzut przedawnienia roszczenia, którego dochodzi osoba będąca powodem. Poza tym, można też podnieść zarzut spełnienia świadczenia jeżeli taka okoliczność faktycznie nastąpiła przed wydaniem nakazu. Pozwany może również powołać się na to, iż czynność prawna
z której wynika roszczenie powoda nigdy nie istniała lub okazała się nieważna.

Jeżeli wniesione pismo spełnia wymogi nałożone przez ustawodawcę, to nakaz zapłaty traci moc w całości, a sąd przekazuje sprawę do sądu według właściwości ogólnej. W tej chwili sprawa rozpoczyna się praktycznie od nowa a pozwany może przed właściwym sądem podnosić inne zarzuty i przedstawiać dowody w celu obrony własnych interesów.

Uchybienie terminowi na wniesienie sprzeciwu lub nie spełnienie wymogów formalnych pisma (po bezskutecznym wezwaniu do uzupełnienia braków) powoduje uprawomocnienie nakazu zapłaty, a tym samym otwiera wierzycielowi drogę do wszczęcia postępowania egzekucyjnego przeciwko pozwanemu.

Patryk Hatak