Jak informować o cenie: netto czy brutto?

Ustawa o cenach z dnia z dnia 5 lipca 2001 r. (Dz. U. 2001 r. Nr 97 poz. 1050 ze zm.) określa sposoby informowania o cenach oferowanych towarów i usług. Już art. 3 komentowanej ustawy definiuje pojęcie ceny i stanowi, że musi zawierać ona wliczony podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, chyba, że dany towar lub usługa nie podlegają opodatkowaniu lub akcyzie. Nakaz ten dotyczy także przedstawianych cen w reklamach, cennikach, plakatach, katalogach i w telewizji, Internecie czy na targach.

Powyższe oznacza, że sprzedawca powinien zawsze podawać ceny brutto za towary lub usługi, którymi handluje. Taką tezę postawił również Sąd Apelacyjny w Warszawie w dniu 1 stycznia 2005 r.

„Ustawa o cenach (Dz. U. 2001 r. Nr 97 poz. 1050 ze zm.) przewiduje, że w podawanej cenie trzeba uwzględnić podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy (np. przy paliwach), jeśli na podstawie przepisów sprzedaż taka podlega obciążeniu tymi daninami. Sprzedawca powinien więc na przykład w swoich ofertach podawać cenę brutto. Podawanie ceny bez VAT, nawet z zaznaczeniem, że jest to cena netto, nie spełnia ustawowych warunków”

Cena powinna być oznaczona także jako cena jednostkowa za typową jednostkę miary danego towaru. Należy zwrócić uwagę, że ustawodawca w art. 3 ustęp 2 przesądził, że ceną w rozumieniu ustawy jest także stawka taryfowa.

Podanie ceny netto naraża sprzedawcę na odpowiedzialność z tytułu czynów nieuczciwej konkurencji poprzez wprowadzanie klientów w błąd. Ponadto „informacja o cenie towaru w wysokości (wartości) nie uwzględniającej podatku jest informacją nierzetelną, nieprawdziwą i niepełną, bo to na przedsiębiorcy leży obowiązek oznaczania cen towaru zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, zaś konsument ma prawo znać cenę towaru, a nie obliczać ją sam, bez względu na to czy przy cenie towaru umieszczono ogólnikową informację - cena netto, cena + VAT itp.” (Wyrok SOKiK z dnia 19 maja 2005 r, sygn. akt XVII Ama 11/2004). Podawane ceny powinny więc być pełne i końcowe oraz mieć taką wartość jaką określono w dniu zawarcia umowy. Nie można przedstawiać ceny w inny sposób, w szczególności wymuszać na kupującym podjęcia dodatkowych czynności w celu jej ustalenia (w szczególności poprzez wskazywanie mu sposobów do tego, aby sam obliczył sobie cenę za dany towar czy usługę).

Niniejszych rozważań nie należy brać pod uwagę przy sprzedaży odbywającej się między osobami fizycznymi, z których żadna nie jest przedsiębiorcą oraz do cen, o których stanowią inne ustawy tj:
- ustawa z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 ze zm.),

- ustawa z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 ze zm.),

- ustawa z 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. Nr 171, poz. 1800 ze zm.),

- ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.),

- ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) wraz z wydanymi na ich podstawie aktami wykonawczymi odnoszącymi się do szczegółowych zasad kształtowania i uwidaczniania cen towarów i usług.

Patryk Hatak