Kiedy notariusz nie poświadczy dziedziczenia?

Zgodnie z prawem, stwierdzenie nabycia spadku może odbyć się na dwa sposoby: w drodze postępowania sądowego albo przed notariuszem. Notariusz zgodnie z treścią ustawy Prawo o notariacie może odmówić sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia w przypadku wystąpienia okoliczności wskazanych w treści ustawy.

Postępowanie spadkowe przed notariuszem to dwa etapy:

1. sporządzenie protokołu dziedziczenia;
2. sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia.

Tak jak zostało to zauważone na wstępie, akt poświadczenia dziedziczenia nie zostanie sporządzony jeśli zaistnieją następujące okoliczności:

1. w stosunku do spadku został już wcześniej sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia lub wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku;
2. wskutek braku małżonka spadkodawcy i krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy spadek przypada, jako spadkobiercy ustawowemu, gminie albo Skarbowi Państwa;
3. spadkodawca w chwili śmierci był cudzoziemcem lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, nie zamieszkiwał w Rzeczypospolitej Polskiej albo w skład spadku wchodzą prawa rzeczowe lub posiadanie nieruchomości położonej za granicą.

Poza wyżej wymienionymi przypadkami, notariusz odmówi sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, jeżeli w trakcie sporządzania protokołu dziedziczenia (pierwszy etap) wyjdą na jaw okoliczności wskazujące, że przy jego sporządzaniu nie były obecne wszystkie osoby, które mogłyby być brane pod uwagę jako spadkobiercy (ustawowi/testamentowi).Podobna sytuacja będzie miała miejsce, gdy okaże się, że istnieją lub istniały testamenty, które nie zostały otwarte lub ogłoszone.

Zgodnie z prawem, notariusz może sporządzać tylko akty poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego. Stąd jego uprawienia w tym zakresie wyłączone są w zakresie testamentów szczególnych.

Przepisy prawa wymagają, aby w treści aktu poświadczenia dziedziczenia znalazły się:

1. data i miejsce jego sporządzenia,
2. imię i nazwisko notariusza oraz siedziba kancelarii;
3. imię, nazwisko spadkodawcy, jego rodziców, numer PESEL;
4. data i miejsce zgonu, ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy;
5. wskazanie spadkobierców i ich dane;
6. tytuł powołania do spadku i wysokość udziałów;
7. podpisy notariusza i osób biorących udział w tej czynności.

Łukasz Więckowicz