Szukasz Porady?
Stała obsługa firm
Kancelaria w galerii
"Kupię dłużnika" od strony prawnej.
Uwagi ogólne
Można ostatnio zauważyć, że na rynku pojawiają się wiele ofert w rodzaju: „kupię Twojego dłużnika” i podobnych. O ile z oczywistych względów handel ludźmi jest zakazany, tak nic nie stoi na przeszkodzie, aby sprzedawać swoje wierzytelności przysługujące względem dłużników. Oferta taka stanowi zatem skrót myślowy, informujący o tym, że dany podmiot jest zainteresowany odpłatnym przejęciem wierzytelności przysługującej danemu wierzycielowi od dłużnika.
Jeśli dojdzie do omawianej wyżej transakcji, mamy do czynienia z cesją wierzytelności. Na jej mocy na nabywcę przechodzą wszelkie prawa związane z wierzytelnością, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Do dokonania cesji co do zasady nie jest potrzebna zgoda dłużnika – chyba, że przeciwne zastrzeżenie dokonano w łączącej wierzyciela z dłużnikiem umowie, wyraźnie zakazuje tego przepis, lub przejęcie wierzytelności byłoby niezgodne z „właściwością zobowiązania”.
Konsekwencje stwierdzenia wierzytelności pismem
Jeżeli wierzytelność przysługująca wierzycielowi względem dłużnika jest stwierdzona pismem, aby zastrzeżenie umowne, że przelew nie może nastąpić bez zgody dłużnika było skuteczne względem nabywcy, konieczne jest zawarcie w piśmie stwierdzającym wierzytelność wzmianki o tym zastrzeżeniu. Brak owej wzmianki (o wymogu zgody dłużnika na cesję wierzytelności) nie zaważy jednak na niedopuszczalności tej cesji, jeżeli nabywca wierzytelności w chwili dokonywania cesji wiedział o tym, że dla jej dokonania potrzebna jest zgoda dłużnika. Pisemne stwierdzenie wierzytelności względem dłużnika ma też inną konsekwencję, a mianowicie taką, że przeniesienie jej na osobę trzecią (nabywcę) także musi nastąpić za pisemnym potwierdzeniem.
Zawiadomienie dłużnika o cesji
Pierwotny wierzyciel (zbywca wierzytelności) powinien zawiadomić dłużnika o dokonaniu przelewu wierzytelności. Jeśli natomiast tego nie zrobi, dłużnik z oczywistych względów nie będzie wiedział, że nastąpiła zmiana osoby wierzyciela. W tym przypadku spłata przez dłużnika długu (lub odpowiednio spełnienie dłużnego świadczenia) do rąk poprzedniego wierzyciela - jest skuteczne także względem nabywcy wierzytelności, czyli dłużnik skutecznie zwalnia się z ciążącego na nim zobowiązania. Wówczas zbywca wierzytelności powinien oczywiście rozliczyć się z jej nabywcą, który na mocy cesji był uprawniony do odbioru świadczenia od dłużnika, a świadczenia tego nie otrzymał.
Warto jednak zaznaczyć, iż jeśli dłużnik - mimo braku zawiadomienia o przelewie wierzytelności ze strony poprzedniego wierzyciela - wie o dokonanej cesji, a mimo to spełnia świadczenie do rąk zbywcy wierzytelności, to w dalszym ciągu jest zobowiązany do świadczenia względem jej nabywcy.
Z kolei jeśli dłużnik otrzymał od zbywcy nie tylko informację, a pisemne zawiadomienie o cesji - w związku z czym dłużnik spełnił świadczenie do rąk nowego wierzyciela – to w razie nieważności przelewu, pierwotny wierzyciel nie może powoływać się wobec tego dłużnika na ową nieważność i wskazywać, że skoro cesja jest nieważna, to jednak on jest wierzycielem i to jemu należy się świadczenie. Wyjątkowo będzie to jednak możliwe, jeśli dłużnik wiedział o wadliwości dokonywanego przelewu wierzytelności, a znów mimo to spełnił świadczenie do rąk „nieuprawnionego” wierzyciela - nabywcy.
Odpowiedzialność zbywcy wierzytelności
Możliwość cesji swojej wierzytelności może być dla wierzyciela szczególnie kusząca w sytuacji, kiedy ma on problem z wyegzekwowaniem swojej należności lub świadczenia od dłużnika. Dzieje się tak tym bardziej, że względem nabywcy wierzytelności odpowiada właściwie tylko w tym zakresie, że wierzytelność względem dłużnika mu przysługuje. Z kolei jeśli chodzi o niewypłacalność dłużnika, to na nabywcy wierzytelności ciąży sprawdzenie tej okoliczności. Zbywca wierzytelności ponosi bowiem odpowiedzialność za wypłacalność dłużnika w chwili przelewu jedynie wtedy, kiedy przyjął on na siebie taką odpowiedzialność.
Karolina Wąsikowska
Szukasz porady prawnej?
Chcesz zlecić naszym prawnikom przygotowanie pisma lub prowadzenie sprawy?
Zobacz, jak wygląda nasza "Modelowa opinia prawna" i skorzystaj z formularza poniżej - wycena pytania zawsze jest bezpłatna.
Pracownicy PrawoDlaKazdego.pl pozostają do dyspozycji także w naszej Kancelarii, znajdującej się w Krakowie przy ulicy Lea 202A. Zadzwoń pod numer 609-709-999 i umów się na rozmowę z prawnikiem - zapraszamy na spotkanie.