Nabycie spadku - z czym się wiąże, jakie pociąga skutki?

Umowa zbycia spadku może dotyczyć jego części lub całości. Może mieć charakter umowy odpłatnej (sprzedaż) lub nieodpłatnej (np. darowizna). Zbycie spadku to przykład sukcesji syngularnej, zgodnie bowiem  z art. 1053 Kodeksu cywilnego (k.c.) nabywca wstępuje w prawa i obowiązki spadkodawcy. Wskazać należy o jakie prawa i obowiązki chodzi:

-są to oczywiście prawa i obowiązki, które przysługiwały spadkodawcy;

-nabywca może wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku;

-nabywca może domagać się działu spadku;

-może uchylić się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu spadku złożonego pod wpływem błędu lub groźby, musi jednak złożyć oświadczenie czy przyjmuje spadek i w jaki sposób - art. 1019 § 1 pkt 2 k.c., (E. Niezbecka Komentarz elektroniczny lex do art. 1056 k.c. za: M. Pazdan (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. II, s. 1278);

-zbywca spadku jest zobowiązany względem nabywcy do wydania tego, co wskutek zbycia, utraty lub uszkodzenia przedmiotów należących do spadku zostało uzyskane w zamian tych przedmiotów albo jako naprawienie szkody. Jeżeli zbycie spadku było odpłatne, zbywca zobowiązany jest także do wyrównania ubytku wartości powstałego przez zużycie lub rozporządzenie nieodpłatnie przedmiotami należącymi do spadku;

-nabywca może być zobowiązany do zwrotu zbywcy nakładów i wydatków poczynionych na spadek;

-na nabywcy ciążą wreszcie zobowiązania podatkowe;

-istotna jest również kwestia odpowiedzialności nabywcy. Zgodnie z art. 1055 k.c. odpowiedzialność nabywcy i zbywcy spadku za długi spadkowe jest solidarna. W razie braku odmiennej umowy nabywca ponosi względem zbywcy odpowiedzialność za to, że wierzyciele nie będą od niego żądali spełnienia świadczeń na zaspokojenie długów spadkowych;

-zgodnie z art. art. 1057 k.c. korzyści i ciężary związane z przedmiotami należącymi do spadku, jak również niebezpieczeństwo ich przypadkowej utraty lub uszkodzenia przechodzą na nabywcę z chwilą zawarcia umowy o zbycie spadku, chyba że umówiono się inaczej.

Znajomość tych praw i obowiązków powinna być zatem szczególnie znana tym, którzy spadek zbywają i nabywają. W praktyce pozwala uniknąć wielu problemów, komplikacji na gruncie prawa cywilnego i podatkowego.

Maksymilian Szeląg-Dylewski