Najem okazjonalny.

Najem okazjonalny to taki rodzaj najmu, gdzie prawa wynajmującego są znacznie lepiej chronione niż najemcy. Właściciel mieszkania, nie korzystający przejściowo ze swojej nieruchomości może oddać ją w najem innej osobie za zapłatą określonego czynszu. Najem okazjonalny różni się od najmu zwykłego tym, że nie stosuje się do niego przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (z kilkoma drobnymi wyjątkami). Wiążące są więc zapisy umowy najmu i Kodeksu cywilnego.

Poddanie tej instytucji innemu reżimowi prawnemu powoduje znamienne w skutkach konsekwencje. Inaczej niż w przypadku najmu tradycyjnego w najmie okazjonalnym istnieje możliwość eksmitowania niewywiązującego się z umowy najemcy bez wyroku sądu.

Aby móc skorzystać  z takich dobrodziejstw trzeba spełnić kilka warunków. Konieczne jest więc podpisanie samej umowy najmu okazjonalnego. Podpisuje się ja na czas oznaczony, nie dłuższy jednak niż 10 lat. Przy tej czynności można zażądać od najemcy wypłacenia kaucji, nie większej jednak niż sześciokrotność miesięcznego czynszu. Podlega on zwrotowi w przeciągu miesiąca po opróżnieniu lokalu.

Jednocześnie z umową najemca składa oświadczenie w formie aktu notarialnego, a dotyczące poddania się egzekucji i zobowiązania opuszczenia lokalu mieszkalnego w określonych sytuacjach. Wskazuje przy tym lokal, w którym będzie mógł zamieszkać w przypadku eksmisji. Na potwierdzenie tego musi przedstawić wynajmującemu oświadczenie właściciela tego lokalu lub osoby posiadającej do niego inny tytuł prawny o wyrażeniu zgody na zamieszkanie w nim najemcy i osób z nim zamieszkujących. Wynajmujący ma prawo żądać, aby takie oświadczenie zostało złożone pisemnie z podpisem notarialnie poświadczonym. Najemca, który utracił ewentualne prawo zamieszkiwania w takim lokalu po eksmisji, musi poinformować wynajmującego w terminie 21 dni o innym lokalu, do którego może się przeprowadzić. Niespełnienie tego wymogu stanowi powód do rozwiązania umowy.

Najemca ponosi oczywiście koszty używania lokalu. Szczegóły powinny zostać uregulowane w umowie. Pamiętać przy tym trzeba, że w przypadku najmu okazjonalnego nie ma takich ograniczeń w podnoszeniu czynszu jak przy najmie tradycyjnym. To dosyć istotna kwestia dla najemcy i jej doprecyzowanie na początku pozwoli uniknąć wielu nieprzyjemnych sytuacji, w szczególności uwzględniając to, że eksmitowanemu najemcy okazjonalnemu nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego. Dodatkowo najemcę obciążą koszty sporządzenia aktu poddania się egzekucji i notarialnego poświadczenia podpisu właściciela alternatywnego mieszkania po eksmisji. W pierwszym wypadku wyniesie on 1/10 minimalnego wynagrodzenia za pracę, w drugim to suma 20 zł.   

Właściciel nieruchomości zobowiązany jest zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego fakt zawarcia umowy. Jest to o tyle ważne, że w przypadku bezskutecznego wzywania najemcy do opuszczenia lokalu, dalszym krokiem jest wystąpienie do sądu o nadanie klauzuli wykonalności podpisanemu przez niego aktowi notarialnemu. Potwierdzenie zgłoszenia umowy do urzędu skarbowego będzie jednym z wymaganych dokumentów.

Paweł Chrząszcz