Nakaz zapłaty - jak się bronić?

Nakaz zapłaty wydaje się, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych. Wydaje go sędzia albo referendarz sądowy na posiedzeniu niejawnym. W tym przypadku sąd nie doręcza drugiej stronie pozwu, tylko wydaje przeciwko pozwanemu orzeczenie uwzględniające powództwo.  W treści nakazu wskazuje się, że pozwany powinien w ciągu dwóch tygodni od jego doręczenia zaspokoić roszczenie. Orzeczenie powinno również zawierać pouczenie o tym w jaki sposób pozwany może bronić się przed wydanym nakazem, a w szczególności o skutkach spóźnionego zgłoszenia twierdzeń i dowodów.

Bronić się przed nakazem można poprzez wniesienie szczególnego środka zaskarżenia jakim w postępowaniu nakazowym są zarzuty, natomiast w postępowaniu upominawczym – sprzeciw. W każdym przypadku pisma stanowiące szczególny środek zaskarżenia wnosi się do sądu, który wydał nakaz. W obu postępowaniach prawidłowe wniesienie sprzeciwu kończy się wyznaczeniem przez sąd rozprawy i doręczeniem pisma pozwanego powodowi. Należy pamiętać o tym, aby wnieść zarzuty w wyznaczonym terminie i opłacić pismo.

ZARZUTY – postępowanie nakazowe

Zgłaszając zarzuty trzeba przede wszystkim zaznaczyć, czy pozwany zaskarża nakaz w całości czy w części. Poza tym w treści pisma trzeba przedstawić wszystkie zarzuty tj. powołać się na okoliczności, które uzasadniają utratę mocy wiążącej przez nakaz, np. przedawnienie roszczenia czy też brak podstawy prawnej dla świadczenia. Nie zgłoszenie ich przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy powoduje ich utratę, przez co nie można zgłosić zarzutów w późniejszym czasie. Ważne jest wskazanie wszystkich okoliczności faktycznych i dowodów uzasadniających swoje żądanie. Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w zarzutach bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Jeżeli zgłoszone w treści środka zaskarżenia okoliczności działające przeciwko wydanemu orzeczeniu są zasadne, sędzia przewodniczący wyznacza rozprawę i zarządza doręczenie zarzutów powodowi. Po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydaje wyrok, w którym nakaz zapłaty w całości lub w części utrzymuje w mocy albo go uchyla i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też postanowieniem uchyla nakaz zapłaty i pozew odrzuca lub postępowanie umarza.

SPRZECIW – postępowanie upominawcze

W treści sprzeciwu, podobnie jak w przypadku zarzutów należy wskazać w jakimś zakresie zaskarża się wydany nakaz – w całości czy w części. Poza tym także wskazuje się zarzuty pod rygorem ich utraty, jeżeli nie zostaną zgłoszone przed wdaniem się w spór, oraz okoliczności faktyczne i dowody. Tu również sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w zarzutach bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Prawidłowo wniesiony nakaz powoduje utratę mocy wiążącej nakazu z urzędu. Jeżeli jednak pozwanych o to samo roszczenie było kilku a tylko cześć z nich wniosła sprzeciw – uchylenie nakazu jest skuteczne jedynie względem tych osób. Sąd powinien teraz wydać postanowienie o przeprowadzeniu rozprawy i doręczyć stronom wezwanie na nią. W tym momencie na wniosek pozwanego sąd albo referendarz sądowy na posiedzeniu niejawnym wydaje postanowienie, w którym stwierdza utratę mocy nakazu zapłaty w całości lub w części.

Patryk Hatak