Nierówny podział majątku małżeńskiego.

Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.

Stopień przyczynienia się do powstania majątku małżeńskiego

Aby uznać zasadność nierównego podziału majątku małżeńskiego muszą zostać spełnione dwie przesłanki łącznie. Po pierwsze, muszą zachodzić ważne powody oraz różny stopień przyczynienia się każdego z małżonków do powstania majątku wspólnego. Ważnymi powodami są względy natury etycznej, które sprawiają, że w konkretnej sytuacji przyznanie równych udziałów w majątku wspólnym, sprzeczne byłoby z zasadami współżycia społecznego.  Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego, jeżeli małżonek w sposób rażący lub uporczywy, pomimo posiadanych sił oraz możliwości zarobkowych, nie przyczynia się odpowiednio do powstania majątku wspólnego, drugi małżonek może żądać, aby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z małżonków przyczynił się do powstania tego majątku. Takie nieprzyczynianie się do powstania majątku stanowi właśnie ważny powód. Musi powstać także skutek w postaci faktycznej niższej ostatecznej wartości majątku wspólnego. Zastosowanie będzie miała zasada zawinienia, działająca na niekorzyść małżonka postępującego nagannie. Jeżeli nie przyczynił się on do powstania majątku wspólnego, jego udział będzie odpowiednio niższy.

Nakład osobistej pracy przy wychowywaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym

Ustalając nierówne udziały małżonków w majątku wspólnym, sąd ma również obowiązek uwzględnienia nakładu osobistej pracy przy wychowywaniu dzieci oraz we wspólnym gospodarstwie domowym. Jeżeli jeden z małżonków uchylał się od realizacji obowiązków małżeńskich, może przy podziele majątku sporo na tym stracić. Sąd każdorazowo przy tego rodzaju wniosku uwzględniania nakładu pracy tego z małżonków, któremu zarzuca się niewywiązywania z obowiązków małżeńskich. Bada się nie tylko wykonywanie obowiązków domowych, ale i uchylanie się od nich przez jedną ze stron w takim stopniu, który jednoznacznie wskazuje, że ciężar obowiązków wychowawczych i prac domowych spoczywać musiał, w okresie małżeństwa, wyłącznie na barkach drugiego małżonka.  Przepis ten stanowi podstawę przyjęcia właściwej ochrony dobra rodziny niepełnej. Dzięki niemu matce lub ojcu pozostającemu po rozwodzie i podziale majątku z małoletnim dzieckiem w dotychczasowym mieszkaniu małżonków, nie zostanie nałożony obowiązek zbyt wielkich spłat na rzecz drugiego małżonka.

Joanna Gaik