Szukasz Porady?
Stała obsługa firm
Kancelaria w galerii
O czym należy pamiętać korzystając z usług przewoźnika.
Kto odpowiada za Twój bagaż? Czy odpowiedzialność z tytułu zagubienia, zniszczenia itp. bagażu podręcznego a bagażu rejestrowego jest podobna? Kiedy i od kogo możesz się domagać odszkodowania, gdy stracisz swój bagaż? Odpowiedź na te i inne pytania znajdą Państwo w poniższym tekście.
Art. 776 Kodeksu cywilnego stanowi, że:
„Przewoźnik obowiązany jest do zapewnienia podróżnym odpowiadających rodzajowi transportu warunków bezpieczeństwa i higieny oraz takich wygód, jakie ze względu na rodzaj transportu uważa się za niezbędne”.
Powyższy przepis nakłada na przewoźnika obowiązek zapewniania podróżnym odpowiednich warunków w czasie podróży. Po pierwsze, odpowiednie warunki bezpieczeństwa i higieny będą się różnić w zależności od środka transportu jaki wybierzemy. Z innym poziomem komfortu będzie mieć do czynienia w czasie podróży małym podmiejskim, zatłoczonym busem a innym w czasie jazdy pociągiem pierwszej klasy. Jednocześnie, użyte sformułowanie „niezbędne” jest nieprecyzyjne i tym samym pozostawia stronom dużą swobodę interpretacyjną. Jakie warunki bezpieczeństwa i higieny oraz dostępne wygody należy uznać za niezbędne? Co stanowi to minimum, dzięki któremu przewoźnik spełni nałożone na niego obowiązki względem pasażera? Słuszny wydaje się pogląd doktryny, zgodnie z którym, dla oceny czy warunki przewozu spełniają wymagane kryteria, należy brać pod uwagę nie tylko rodzaj transportu, odpowiednie przepisy administracyjne, ale także ustalone zwyczaje i zasady współżycia społecznego (W. Czachórski: Zobowiązania, str. 360).
Kolejną istotną kwestią jest odpowiedzialność przewoźnika za powierzony bagaż. Konieczne jest rozróżnienie pomiędzy bagażem podręcznym a bagażem rejestrowym, co będzie wpływać na odpowiedzialność przewoźnika. W pierwszym przypadku, gdy podróżny przewozi bagaż ze sobą, „przewoźnik będzie odpowiadał, tylko wtedy, gdy szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika”. W związku z tym, poza przypadkami przedstawionymi poniżej, za bagaż podręczny odpowiada podróżny.
W stosunku do bagażu rejestrowego, czyli takiego, który podróżny powierza przewoźnikowi, ponosi on „odpowiedzialność na zasadach przewidzianych dla przewozu rzeczy”.
Ponadto, kwestię odpowiedzialności przewoźnika regulują także przepisy ustawy – prawo przewozowe, zgodnie z którym „przewoźnik odpowiada za przewożone przez podróżnego rzeczy jak za przesyłkę, jeżeli podróżny umieści je, bez możliwości sprawowania nad nimi stałego nadzoru, w miejscu wskazanym przez przewoźnika lub na ten cel przeznaczonym”.
Obie regulacje są do siebie bardzo zbliżone i wynika z nich, że jeżeli podróżny odda bagaż przewoźnikowi i tym samym nie będzie miał możliwości sprawowania na nim kontroli to przewoźnik odpowiada za taki bagaż jak za przesyłkę. W tym miejscu należy wskazać, że „odszkodowanie za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki w czasie od jej przyjęcia do przewozu aż do wydania odbiorcy – podróżnemu nie może przewyższać zwykłej wartości przesyłki”. Ograniczenia wysokości odszkodowania nie należy stosować, gdy szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.
Przy szczególnie cennej przesyłce, by zaistniała odpowiedzialność przewoźnika trzeba spełnić dwie przesłanki kumulatywnie: gdy właściwości przesyłki były podane przy zawarciu umowy i gdy szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika. Warto zaznaczyć, że te okoliczności musi udowodnić poszkodowany.
„Utratę przesyłki” należy rozumieć jako jej całkowite zaginięcie, co oznacza, że przewoźnik, po upływie terminu przewozu, nie wyda osobie uprawnionej nawet części przyjętej do przewozu przesyłki.
„Ubytek przesyłki” jest to częściowa utrata, częściowe zaginięcie przesyłki. Taki stan rzeczy będzie miał miejsce, gdy stwierdzimy np.: zmniejszenie liczby sztuk w porównaniu do stanu z chwili nadania przesyłki do przewozu.
„Uszkodzenie przesyłki” jest to zmiana jakościowa przesyłki, w związku z którą niemożliwym staje się korzystanie z niej w sposób prawidłowy lub powoduje obniżenie jej wartości użytkowej. Z uszkodzeniem będziemy mieć do czynienia także wtedy, gdy dojdzie do zepsucia się substancji przesyłki.
Przewoźnik ponosi odpowiedzialność do „zwykłej wartości przesyłki”, czyli wartości rzeczywistej. Ustalenie wartości handlowej przesyłki może przysporzyć wiele problemów w praktyce. Wypowiedział się w tej kwestii Sad Najwyższy (I CR 188/86), który stwierdził, że dla ustalenia zwykłej wartości przesyłki należy przyjąć ceny z daty ustalenia odszkodowania, chyba, że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.
Należy pamiętać, że gdy utrata, ubytek uszkodzenie przesyłki wynika z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika, nie ma zastosowania ograniczenie odszkodowania do zwykłej wartości przesyłki.
Na zakończenie, należy pamiętać, że „roszczenia z umowy przewozu osób przedawniają się z upływem roku od dnia wykonania przewozu, a gdy przewóz nie został wykonany – od dnia, kiedy miał być wykonany”. Terminy te dotyczą roszczeń z umowy przewozu osób przeciwko przewoźnikowi i przeciwko podróżnemu oraz z tytułu przewozu bagażu podręcznego. Natomiast, „roszczenia z tytułu przewozu bagażu powierzonego przewoźnikowi, przedawniają się z upływem roku od dnia dostarczenia przesyłki, a w razie całkowitej utraty przesyłki lub jej dostarczenia z opóźnieniem – od dnia, kiedy przesyłka miała być dostarczona”.
Podsumowując, przewoźnik jest zobowiązany zapewnić podróżnym takich warunków bezpieczeństwa i higieny oraz wygód, które z uwagi na rodzaj transportu, zasady współżycia społecznego i ustalone zwyczaje uznaje się za niezbędne. Poza tym, przewoźnik odpowiada za bagaż podręczny i powierzony przewoźnikowi zawsze gdy jego utrata, uszkodzenie, ubytek wynika z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.
Agnieszka Dachowska
Szukasz porady prawnej?
Chcesz zlecić naszym prawnikom przygotowanie pisma lub prowadzenie sprawy?
Zobacz, jak wygląda nasza "Modelowa opinia prawna" i skorzystaj z formularza poniżej - wycena pytania zawsze jest bezpłatna.
Pracownicy PrawoDlaKazdego.pl pozostają do dyspozycji także w naszej Kancelarii, znajdującej się w Krakowie przy ulicy Lea 202A. Zadzwoń pod numer 609-709-999 i umów się na rozmowę z prawnikiem - zapraszamy na spotkanie.