Szukasz Porady?
Stała obsługa firm
Kancelaria w galerii
Odwołanie darowizny
Umowa darowizny wcale nie musi okazać się „definitywna”. Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują możliwość jej odwołania po spełnieniu przesłanki „rażącej niewdzięczności” (art. 898 § 1 k.c.). Zwrot odwołanej darowizny powinien nastąpić stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu, co oznacza, że od momentu odwołania obdarowany powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu przedmiotu darowizny i na równi z bezpodstawnie wzbogaconym odpowiada za m.in. wyzbycie się korzyści związanych z uzyskaniem darowizny.
Odwołanie darowizny następuje poprzez oświadczenie przedłożone obdarowanemu na piśmie i od tego momentu, w zależności od tego czy mamy do czynienia z rzeczą ruchomą, czy z nieruchomością skutki będą polegały albo na automatycznym przejściu własności na odwołującego darowiznę (tak przy ruchomościach) albo na powstaniu obowiązku powrotnego przeniesienia własności (przy nieruchomościach). W piśmie powinny znaleźć się konkretne powody uzasadniające odwołanie , tj. przytoczenie tego, z jakim zachowaniem obdarowanego należy łączyć dopuszczenie się wobec darczyńcy rażącej niewdzięczności (tak w wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 4 września 2014 r., sygn. akt: I ACa 1577/13).
Pojęcie rażącej niewdzięczności jest pojęciem nieostrym, powodującym wątpliwości interpretacyjne, a w jego zakresie może się znaleźć szereg różnego rodzaju nagannych zachowań obdarowanego wobec darczyńcy, uzasadniających odwołanie umowy darowizny. Zarówno doktryna, jak i orzecznictwo interpretuje je jako przewinienia o najwyższym ciężarze gatunkowym, które w oczywisty sposób naruszają podstawowe zasady moralne, obyczajowe i społeczne. Jednocześnie nie powinno to być jedynie subiektywne wyobrażenie darczyńcy - rażąca niewdzięczność powinna być silnie osadzona w obiektywnie istniejących nagannych zachowaniach obradowanego.
Art. 899 § 1 k.c. stanowi, iż darowizna nie może być odwołana z powodu niewdzięczności, jeżeli darczyńca obdarowanemu przebaczył. Jeżeli w chwili przebaczenia darczyńca nie miał zdolności do czynności prawnych, przebaczenie jest skuteczne, gdy nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem. Darowiznę mogą też odwołać spadkobiercy darczyńcy w sytuacji gdy darczyńca w chwili śmierci był uprawniony do odwołania albo gdy obdarowany umyślnie pozbawił darczyńcę życia lub umyślnie wywołał rozstrój zdrowia, którego skutkiem była śmierć darczyńcy. Darowizna może być odwołana jedynie w okresie roku od dnia, w którym uprawniony do odwołania dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego.
Michał Woszczyna
Szukasz porady prawnej?
Chcesz zlecić naszym prawnikom przygotowanie pisma lub prowadzenie sprawy?
Zobacz, jak wygląda nasza "Modelowa opinia prawna" i skorzystaj z formularza poniżej - wycena pytania zawsze jest bezpłatna.
Pracownicy PrawoDlaKazdego.pl pozostają do dyspozycji także w naszej Kancelarii, znajdującej się w Krakowie przy ulicy Lea 202A. Zadzwoń pod numer 609-709-999 i umów się na rozmowę z prawnikiem - zapraszamy na spotkanie.