Szukasz Porady?
Stała obsługa firm
Kancelaria w galerii
Praca, zlecenie, dzieło – ile zabierze komornik?
Z pewnością dla nikogo nie będzie zaskoczeniem, że umowa o pracę zapewnia korzystniejsze warunki zarobkowania od umów cywilnoprawnych. Jednym z plusów umowy o pracę jest ustawowa ochrona jaką przepisy prawa pracy zapewniają wynagrodzeniu. Dotyczy to zarówno gwarancji wysokości pensji (płaca minimalna), jak i obwarowań prawnych wiążących się z jej terminowym otrzymywaniem, a także szczegółowych zasad dokonywania przymusowych potrąceń wierzytelności z pensji pracownika
Przepisy zakreślają m.in. jakie wierzytelności i w jakiej kolejność mogą być potrącane z wypłaty oraz ustalają limity tych potrąceń. Granice dokonywania potrąceń to:
- w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych - do wysokości 3/5 wynagrodzenia;
- w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych - do wysokości 1/2 wynagrodzenia;
- zbieg potrąceń udzielonych zaliczek oraz świadczeń niebędących alimentacyjnymi nie może przekraczać - 1/2 wynagrodzenia, a z alimentacyjnymi - 3/5 wynagrodzenia;
- kary pieniężne do wysokości po dokonaniu powyższych potrąceń - do 1/10 wynagrodzenia
Ponadto ustawa gwarantuje pewne kwoty, które są całkowicie wolne od potrąceń co oznacza, że pomimo długów i tak trafią do ręki pracownika - dłużnika.
Kwoty wolne od potrąceń to:
- minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów, przysługujące pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
-75% wynagrodzenia minimalnego - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
-90% wynagrodzenia minimalnego- przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 k.p.
Jeśli pracownik nie jest dłużnikiem alimentacyjnym, a jego dług powstał np. w wyniku zaciągnięcia pożyczki i został przeciwko niemu wydany tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, będzie mógł stracić na poczet długu tylko połowę wynagrodzenia, reszta zaś trafi do niego na jego utrzymanie. Natomiast jeśli pracownik jest dłużnikiem alimentacyjnym może stracić aż 3/5 wynagrodzenia. Przy egzekucji świadczeń alimentacyjnych kwota wolna od potrąceń nie obowiązuje.
Wynagrodzenie otrzymywane z umowy zlecenia oraz innych umów cywilnoprawnych nie jest wynagrodzeniem w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy, czego konsekwencją jest brak ochrony. Umowa zlecenia jak i umowa o dzieło są umowami cywilnoprawnymi, więc nie stosuje się tu żadnych ograniczeń. Komornik może więc co do zasady zająć całą należność wynikającą z takiej umowy.
Istnieje jednak wyjątek od tej reguły uregulowany w art. 833 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego. Jeżeli bowiem, świadczenie z umowy zlecenia jest świadczeniem powtarzającym się i utrzymuje się z niego zleceniobiorca, to w takim przypadku do egzekucji będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu pracy. Z zarobionych pieniędzy można wówczas egzekwować tylko takie kwoty jak z wynagrodzenia za pracę. Należność z umowy o dzieło co do zasady nie będzie mogła być potraktowana jako świadczenie powtarzające się.
Osoba która utrzymuje się ze świadczenia pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej w przypadku skierowania do niej egzekucji ma prawo żądać ograniczenia egzekucji na tych samych zasadach, jak wskazane w przepisach Kodeksu Pracy. Przepisy Kodeksu Pracy wskazują z kolei, iż po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, komornik ma prawo zająć wynagrodzenie do wysokości 3/5, w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych i do wysokości połowy wynagrodzenia, w razie egzekucji innych należności.
Dodatkową gwarancją jest art. 829 pkt 5 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę, nie podlegają egzekucji pieniądze w kwocie, która odpowiada nie podlegającej egzekucji części płacy za czas do najbliższego terminu wypłaty. Oznacza to, że wolne od egzekucji pozostają, tak jak już wskazywano powyżej, 2/5 wynagrodzenia, w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych i połowa wynagrodzenia, w razie egzekucji innych należności, z tym zastrzeżeniem, że obliczoną w ten sposób wysokość sumy pieniężnej, niepodlegającej zajęciu, należy zredukować o 1/30 za każdy dzień, który zbliża do najbliższego terminu wypłaty. Jeśli zaś dłużnik nie otrzymuj stałej płacy, nie podlegają egzekucji pieniądze niezbędne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie.
Zatrudniający zleceniobiorcę otrzymując postanowienie komornika o zajęciu wynagrodzenia za pracę powinien poinformować go na piśmie o cywilnoprawnej formie zatrudnienia pracownika oraz spełnieniu przez niego wszystkich niezbędnych warunków do ochrony jego wynagrodzenia przed egzekucją w pełnej wysokości.
W praktyce komornicy często z góry zastrzegają ograniczenie potrącenia wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia i innych umów cywilnoprawnych do wysokości połowy lub dla świadczeń alimentacyjnych do 3/5 wynagrodzenia. W przypadku jednak gdy komornik odmówi ograniczenia egzekucji lub nie zastosuje się do takiego wniosku i w konsekwencji wyda postanowienie dotyczące zajęcia wierzytelności, pracodawca jest zobowiązany dokonać potrącenia pełnej kwoty. Zleceniobiorcy pozostaje złożenie skargi na czynności komornika do sądu rejonowego właściwego dla tego komornika i w terminie 7 dni od powzięcia informacji o odmowie ograniczenia egzekucji lub nie zastosowania się do wniosku.
Piotr Bryndal
Szukasz porady prawnej?
Chcesz zlecić naszym prawnikom przygotowanie pisma lub prowadzenie sprawy?
Zobacz, jak wygląda nasza "Modelowa opinia prawna" i skorzystaj z formularza poniżej - wycena pytania zawsze jest bezpłatna.
Pracownicy PrawoDlaKazdego.pl pozostają do dyspozycji także w naszej Kancelarii, znajdującej się w Krakowie przy ulicy Lea 202A. Zadzwoń pod numer 609-709-999 i umów się na rozmowę z prawnikiem - zapraszamy na spotkanie.