Przesłanka trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżonków

Zgodnie z art. 56 § 1 k.r.o., każdy z małżonków może żądać rozwiązania małżeństwa przez sąd poprzez rozwód. Trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego stanowią  pozytywne i bezwzględne  przesłanki rozkładu, które muszą zostać spełnione jako warunek orzeczenia rozwodu. Ustawa nie przewiduje od tej reguły żadnych wyjątków.

Dla ustalenia, czy rozkład pożycia spełnia dwie bezwzględne przesłanki, istotnym jest ustalenie co może być przyczyną rozkładu. Zasadniczo przyczyny rozkładu pożycia małżeńskiego można podzielić na trzy podstawowe grupy:

1. Zawinione (np. groźba, nieetyczne postępowanie, bezczynny tryb życia, nadużywanie alkoholu, narkomania, zdrada małżeńska, agresja),
2. Niezawinione (np. długotrwała, nieuleczalna choroba uniemożliwiająca albo utrudniająca wykonywanie obowiązków małżeńskich, zasadnicza różnica charakterów, niedobór seksualny),
3. Mogące być uznane w zależności od okoliczności za zawinione lub niezawinione (np. bezpłodność, niewłaściwe zachowanie się rodziny współmałżonka, różnica światopoglądów, duża różnica wieku między małżonkami).

Należy uznać, że rozkład pożycia jest zupełny, gdy nie istnieje między małżonkami żadna więź duchowa, fizyczna ani gospodarcza. Gdy w przypadku zupełnego braku ww. więzi, jednak pozostały pewne elementy więzi gospodarczej, można pomimo tego uznać rozkład za zupełny, gdy utrzymanie więzi gospodarczej spowodowane jest szczególnymi okolicznościami. Nie świadczy jednak o zupełności rozkładu brak niektórych tylko z wspomnianych afiliacji, w sytuacji gdy brak ten jest usprawiedliwiony szczególnymi okolicznościami.

Istotny jest fakt, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zawartym orzeczeniu z dnia 8 maja 1951 r., nawet przyjazne ustosunkowanie się obojga małżonków względem siebie nie wyłącza uznania rozkładu za zupełny, jeżeli przedmiotowe więzi ustały.

Z drugą przesłanka tj. trwałości, mamy do czynienia wtedy, gdy biorąc pod uwagę wszystkie elementy danej sprawy, zgodnie z wiedzą i życiowym doświadczeniem można uznać, że małżonkowie już do siebie nie powrócą.

Orzeczenie rozwodu przez sąd staje się możliwe, gdy obie powyższe  właściwości rozkładu pożycia są spełnione łącznie oraz nie istnieją negatywne przesłanki rozwodu. Decyduje w tym przypadku stan w chwili zamknięcia rozprawy. Może zdarzyć się sytuacja, że rozkład pożycia co prawda jest zupełny, ale jest jeszcze za wcześnie, aby ocenić, iż jest on również trwały. 

PrawoDlaKażdego.pl 

Bibliografia:

 - Helena Ciepła, Bronisław Czech, Tadeusz Domińczyk, Stanisława Kalus, Kazimierz Piasecki, Marek Sychowicz,  Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, LexisNexis 2011

- ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U.2012.788)