Przestępstwo groźby karalnej.

Zgodnie z artykułem 190 Kodeksu karnego, podlega karze ten, kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona. Przestępstwo to jest ściganie na wniosek,  co oznacza, że organy ścigania nie są zobowiązane do działania, aż do chwili gdy ofiara nie złoży wniosku o ściganie sprawcy.

Groźba karalna zakwalifikowana została w Kodeksie karnym jako przestępstwo przeciwko wolności. Przedmiotem ochrony jest tu wolność psychiczna człowieka, tj. wolność od spowodowanego działaniami innych ludzi uczucia strachu lub zagrożenia powodującego dyskomfort psychiczny i obniżającego standard jego życia psychicznego.

Groźbę stanowi zapowiedź spowodowania wobec jej adresata, którym musi być określona osoba fizyczna, skonkretyzowanej dolegliwości, spowodowanej bezpośrednim bądź pośrednim działaniem grożącego. Aby można było mówić o groźbie karalnej dolegliwość spowodowana musi być zapowiadanym czynem wypełniającym znamiona przestępstwa (występku lub zbrodni).

Sama groźba zazwyczaj polega na słownej zapowiedzi dokonania jakiejś czynności, lecz może to być  również pismo, gest, wyraz twarzy i każde inne zachowanie, które w sposób ewidentny i zrozumiały dla pokrzywdzonego wyraża swoją treść intelektualną. Sama forma wyartykułowania groźby nie ma znaczenia (tak. wyrok SN z 24 sierpnia 1987 r., I KR 225/87, LexPolonica nr 305572 ).

Groźba musi być skierowana w stronę ofiary lub osoby dla niej najbliższej. Aby można było mówić o groźbie karalnej jako czynie wypełniającym znamiona przestępstwa z art. 190, zaktualizować się muszą łącznie przesłanki wzbudzenia obawę spełnienia groźby w świadomości ofiary oraz odpowiedniego uzasadnienia takiej obawy.

O ile sama obawa jest odczuciem subiektywnym, czyli indywidualnym samopoczuciem jednostki, to już w odniesieniu do spełnienia przesłanki dotyczącej odpowiedniego uzasadnienia obawy, mamy do czynienia z okolicznością obiektywną.

To sąd ocenia czy obawa spełnienia groźby była uzasadniona. Jeśli decydujemy się na przekazanie sprawy do organów ścigania należy pamiętać, iż podstawą wszczęcia postępowania karnego będzie pozytywna weryfikacji faktu obawy przed groźbą oraz jej pełnego uzasadnienia. Ponadto, przestępstwo groźby karalnej można popełnić jedynie w sposób umyślny. 

Maciej Stępień