Przywrócenie terminu

Przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej jest możliwe na wniosek uczestnika postępowania, który miał obowiązek dokonania czynności procesowej w określonym terminie, m.in. strona, jej przedstawiciel ustawowy lub pełnomocnik procesowy, prokurator, interwenient uboczny.

Zgodnie z art. 168 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, jedną z przesłanek przywrócenia terminu jest brak winy strony w uchybieniu terminowi. Wnoszący o przywrócenie terminu musi zatem wykazać, że pomimo całej swej staranności nie mógł czynności dokonać w terminie, a więc że zachodziła niezależna od niego przeszkoda. O braku winy mogą świadczyć takie okoliczności, jak: choroba strony lub jej przedstawiciela albo pełnomocnika, która uniemożliwiła dokonanie czynności także przy pomocy innych osób, klęska żywiołowa, katastrofa,. Nieznajomość prawa, co do zasady, nie może być uznana za przyczynę niezawinioną  w przypadku osoby należycie dbającej o swoje interesy i występującej w postępowaniu samodzielnie.

Wniosek o przywrócenie terminu musi zawierać uprawdopodobnienie okoliczności uzasadniających brak winy strony za uchybienie terminowi, ustawa nie zawiera natomiast wymogu uwodnienia tych okoliczności. Można tego dokonać np. poprzez dołączenie do wniosku pisemnego oświadczenia świadka lub zaświadczenia lekarskiego.

Kolejnym z wymogów wniosku jest jednoczesne dopełnienie czynności procesowej, której strona nie dopełniła we właściwym terminie, np. wniesienie zażalenia lub apelacji, uiszczenie opłaty sądowej. Czynności tej można dokonać w samym wniosku o przywrócenie terminu lub w odrębnym piśmie procesowym stanowiącym załącznik do tego wniosku. Wniosek o przywrócenie terminu należy złożyć w terminie tygodnia od chwili ustania przyczyny uchybienia terminowi. Po upływie roku od uchybionego terminu jego przywrócenie jest dopuszczalne tylko w wyjątkowych wypadkach.

Przywrócenie terminu jest niedopuszczalne, jeśli nie wystąpiły ujemne skutki procesowe dla strony, która uchybiła terminowi, a także zawarcie nowego związku małżeńskiego przez choćby jedną ze stron, w wypadku żądania przywrócenia terminu do złożenia środka odwoławczego od wyroku orzekającego unieważnienie małżeństwa lub rozwód albo ustalającego nieistnienie małżeństwa. Brak ujemnych skutków procesowych występuje np. w przypadku zwrotu pozwu, ponieważ możliwe jest ponowne jego wniesienie. Możliwość przywrócenia terminu nie dotyczy również sytuacji, gdy roszczenie uległo przedawnieniu, gdyż przedawnienie roszczenia jest negatywną konsekwencją materialną, a nie procesową.

Zgłoszenie wniosku o przywrócenie terminu nie wstrzymuje postępowania w sprawie ani wykonania orzeczenia. Sąd może jednak z urzędu, stosownie do okoliczności, wstrzymać postępowanie lub wykonanie orzeczenia (art. 172 Kodeksu postępowania cywilnego).

Od wniosku o przywrócenie uchybionego terminu nie pobiera się opłat sądowych.

Zgodnie z art. 394 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, na postanowienie o oddaleniu wniosku o przywrócenie uchybionego terminu przysługuje zażalenie, jeżeli postanowienie to kończy postępowanie w sprawie.

Dagmara Rolska