Sporządzasz umowę sam? Wątpliwości zinterpretują na Twoją niekorzyść.

Powyższa zasada tłumaczenia w procesie wątpliwości wynikających z umowy wypływa z wyroku Sądu Najwyższego. Stwierdził on, że dokonując wykładni umowy, wątpliwości należy tłumaczyć na niekorzyść strony, która zredagowała umowę. Ryzyko wątpliwości wynikających z niejasnych postanowień umowy, nie dających usunąć się w drodze wykładni, powinna bowiem ponieść strona, która zredagowała umowę.

Treść czynności prawnej i zamiar stron powinny być ustalone i tłumaczone według zasad prawa cywilnego, a więc  tak jak tego wymagają tego okoliczności, w których oświadczenie  zostało złożone, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. Każde oświadczenie woli, niezależnie od formy w jakiej zostało złożone, podlega wykładni sądowej wg reguł lingwistycznych i woli stron. Przy interpretacji oświadczenia woli należy brać pod uwagę "okoliczności, w których ono zostało złożone", a na tym tle raczej badać jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na dosłownym jej brzmieniu. Przepis ten niewątpliwie pozwala sądom uwzględniać pozatekstowe okoliczności, w tym cel jaki strony miały na uwadze przy zawieraniu umowy. Wskazane jest przyjmowanie takiego sensu oświadczenia woli, które uwzględnia logikę całego tekstu.

Wolę stron można wykazywać zarówno za pomocą dowodu z przesłuchania stron, jak i innych środków dowodowych. Dla ustalenia, jak strony faktycznie pojmowały oświadczenie woli w chwili jego złożenia może mieć znaczenie także ich postępowanie po złożeniu oświadczenia polegające np. na wykonaniu umowy. Jeżeli okaże się, że strony różnie rozumiały treść złożonego oświadczenia woli, to za prawnie wiążące przyjmuje się znaczenie oświadczenia woli ustalone według wzorca obiektywnego czyli, jak zwyczajowo jest przedmiotowy zapis rozumiany. Nie można również przyjąć takiego znaczenia interpretowanego zwrotu, który pozostawałby w sprzeczności z pozostałymi składnikami wypowiedzi. Kłóciłoby się to bowiem z założeniem o racjonalnym działaniu uczestników obrotu prawnego.

Joanna Gaik