Szukasz Porady?
Stała obsługa firm
Kancelaria w galerii
Synowa utrudnia spotykanie z wnukami? Dziadkowie mogą dochodzić prawa do kontaktów na drodze sądowej.
Zgodnie z art. 113 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (krio), niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Kontakty te zaś obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym także ze środków komunikacji elektronicznej.
Co zatem istotn,e spotykać się z dzieckiem może nawet rodzic całkowicie pozbawiony praw rodzicielskich. Oczywiście sąd opiekuńczy może takie kontakty ograniczyć, a nawet całkowicie ich zakazać. Podstawą jaką sąd ma na względzie jest zawsze dobro dziecka. Biorąc pod uwagę właśnie dobro dziecka, a także jego rozsądne życzenia, rodzice i opiekunowie określają sposób i warunki styczności dzieckiem. W przypadku braku porozumienia w sprawie kontaktów orzeka sąd opiekuńczy. Rozstrzygnięcie sądu podlega zmianie jeśli wykaże się, że wymaga tego dobro dziecka.
Przepisy regulujące prawo rodziców do utrzymywania kontaktów z dzieckiem znajdują odpowiednie zastosowanie do innych członków rodziny w szczególności: rodzeństwa, dziadków, powinowatych w linii prostej, a także innych osób, jeżeli sprawowały one dłuższy czas pieczę nad dzieckiem, przesądza o tym wprost art. 113[6] krio. Oznacza to, że dziadkowie (podobnie zresztą jak inni krewni) mogą w przypadku braku porozumienia z opiekunem dziecka zwrócić się do sądu o ustalenie w jaki sposób i jak często wolno im spotykać się, i komunikować z wnukami.
Prawo do sądowego ustalenia kontaktów z wnukami przez dziadków Sąd Najwyższy potwierdził jeszcze, gdy kodeks rodzinny nie zawierał przepisu, który przewiduje takie uprawnienie wprost. W uchwale SN z dnia 14 czerwca 1988 r. stwierdził bowiem, że: „Dziadkowie mogą żądać uregulowania osobistych kontaktów z wnukami, jeżeli leży to w interesie dzieci” (sygn. III CZP 42/88). Jak wyraził SN w uzasadnieniu uchwały: „Rodzice, (… ), mają obowiązek dbałości o rozwój dziecka w imię jego dobra. Winni zatem dla pełnego rozwoju jego osobowości umożliwić dziecku kontaktowanie się z jego krewnymi (dziadkami) przy właściwej ich postawie i korzystnym wpływie na dziecko. Kontakty te wynikające często z silnych więzów emocjonalnych zwłaszcza dziadków z wnukami, wychowujących je od niemowlęcia, mogą wpływać na lepsze wychowanie i rozwój duchowy dziecka oraz sprzyjają kontynuowaniu więzów wielopokoleniowej rodziny. Takie zachowanie dziadków, okazywanie przywiązania i dbałości o wnuków nie tylko nie kłóci się z interesem dziecka, ale jest ono dla jego dobra”.
Również w nowszym orzecznictwie nie ma wątpliwości co do możliwości dochodzenia kontaktów z wnukami przed sądem. Potwierdza to chociażby uchwała SN z dnia 23 lipca 2008 r. (sygn. III CZP 74/88), gdzie wątpliwości budziło jedynie, czy tego typu sprawa jest w istocie sprawą o ograniczenie władzy rodzicielskiej w rozumieniu art. 509 k.p.c.
Jak z powyższego wynika, dziadkowie, którzy są pozbawieni styczności z dziećmi (np. przez byłą żonę syna, która sprawuje osobistą pieczę nad dziećmi) chcący uregulować swoje uprawnienia w tym względzie powinni wystąpić z wnioskiem do sądu rodzinnego, który będzie właściwy miejscowo według miejsca zamieszkania dziecka. Tego typu postępowanie toczy się z udziałem rodziców (opiekunów prawnych) dziecka w trybie nieprocesowym, w którym po przeprowadzeniu rozprawy sąd wyda postanowienie, w którym określi sposób osobistych kontaktów.
(Uchwała SN z dnia 23 lipca 2008 r., sygn. III CZP 74/88; Uchwała SN z dnia 14 czerwca 1988 r., sygn. III CZP 42/88)
Piotr Bryndal
Szukasz porady prawnej?
Chcesz zlecić naszym prawnikom przygotowanie pisma lub prowadzenie sprawy?
Zobacz, jak wygląda nasza "Modelowa opinia prawna" i skorzystaj z formularza poniżej - wycena pytania zawsze jest bezpłatna.
Pracownicy PrawoDlaKazdego.pl pozostają do dyspozycji także w naszej Kancelarii, znajdującej się w Krakowie przy ulicy Lea 202A. Zadzwoń pod numer 609-709-999 i umów się na rozmowę z prawnikiem - zapraszamy na spotkanie.