Urlop podczas wypowiedzenia.

Prawo do urlopu wypoczynkowego jest jednym z podstawowych praw pracowniczych. Urlop ma na celu regenerację fizyczną i psychiczną pracownika. Aby spełnił swoje funkcje powinien więc być udzielany w naturze, a dopiero gdy nie ma możliwości wykorzystania go w tej formie, pracodawcy wolno jest wypłacić ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop. Pracownikowi przysługuje wtedy wynagrodzenie w takiej wysokości, w jakie otrzymałby je, gdy normalnie pracował przez ten okres.

Zgodnie z art.167¹ Kodeksu pracy (dalej k.p.) w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca udzieli mu urlopu (…). Jak więc wynika z tego artykułu, decyzja o udzieleniu urlopu pracownikowi w okresie wypowiedzenia zależna jest wyłącznie od woli pracodawcy, przy czym całkowicie bez znaczenia pozostaje, która strona stosunku pracy złożyła wypowiedzenie. Tezę tą potwierdził Sad Najwyższy w wyroku z dnia 26 kwietnia 2011 r. (sygn. akt: II PK 302/10), stwierdzając, że „udzielenie pracownikowi urlopu w okresie wypowiedzenia zależne jest jedynie od woli pracodawcy, której pracownik nie może się sprzeciwić”. Działa to też oczywiście w drugą stronę, tzn. jeśli pracodawca tak zdecyduje pracownik otrzyma ekwiwalent zamiast urlopu. Jedyną możliwością wpłynięcia na decyzje pracodawcy będzie wtedy instytucja przewidziana w art.164 k.p., a polegająca na wnioskowaniu o przesuniecie terminu urlopu z ważnych przyczyn.

W okresie wypowiedzenia pracownik obowiązany jest wykorzystać zarówno bieżący, jak i zaległy urlop wypoczynkowy (wyrok SN z 2 września 2003 r., sygn. akt: I PK 403/02). Co istotne, firma może udzielić w tym czasie pracownikowi całego zaległego urlopu, a bieżącego tylko w wymiarze proporcjonalnym do przepracowanego okresu w roku ustania stosunku pracy. Jeżeli dni wolnych dla pracownika będzie więcej niż wynosi okres wypowiedzenia, to za tą nadwyżkę konieczne będzie wypłacenie ekwiwalentu.

Sytuacja nieco się skomplikuje, jeśli w okresie wypowiedzenia pracodawca zwolni pracownika z obowiązku świadczenia pracy, chcąc przez to w pewien sposób odseparować pracownika od reszty załogi i uniknąć ewentualnych działań dywersyjnych z jego strony. Zgodnie z poglądem wyrażonym przez SN w orzeczeniu z 26 kwietnia 2011 r. zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy może być wynikiem porozumienia zawartego pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Dochodzi wówczas do zawarcia dodatkowej umowy miedzy stronami stosunku pracy. Jeżeli z takiej umowy nie wynika obowiązek pracownika do wykorzystania urlopu wypoczynkowego w okresie nieświadczenia pracy, to pracodawca nie może pracownika zobowiązać do wykorzystania urlopu w tym okresie.   

Paweł Chrząszcz