Ustawowe prawo zastawu na rzecz wynajmującego.

Przepisy kodeksu cywilnego wprowadzają całkiem uciążliwą dla najemcy formę zabezpieczenia należności wynajmującego ze stosunku najmu. Mowa tutaj o prawie wynajmującego do ustawowego zastawu na rzeczach ruchomych najemcy wniesionych do przedmiotu najmu.  W tym zakresie, w polu widzenia należy mieć jednocześnie art. 670 oraz art. 686 k.c.. Drugi z przytoczonych przepisów uszczegółowia bowiem przedmiotową instytucję odnośnie najmu lokalu mieszkalnego.

Ustawowe prawo zastawu na rzeczach ruchomych najemcy służyć ma zabezpieczeniu należności z tytułu czynszu oraz świadczeń dodatkowych przysługujących wynajmującemu. Przykładowo, przez świadczenia dodatkowe należy rozumieć opłaty związane z eksploatacją lokalu, bieżącymi remontami, sprzątaniem itp.

Warto podkreślić również i to, ze przedmiotem zastawu są objęte tylko te rzeczy ruchome, które stanowią własność lub współwłasność najemcy (członów jego rodziny), za wyjątkiem tych które nie podlegają zajęciu (art. 829 k.p.c.).

Ten rodzaj prawa zastawu nie ma jednak charakteru nieograniczonego w czasie. Wynajmujący może bowiem z niego skorzystać, gdy zaległości najemcy z tytułu czynszu najmu oraz świadczeń dodatkowych obejmują okres nie dłuższy niż 1 rok.

W praktyce, polega to na tym, że z rzeczy ruchomych które zostały wniesione przez najemcę do przedmiotu najmu (bez względu na ich przeznaczenie) np. do magazynu lub mieszkania (a w przypadku najmu lokalu mieszkalnego wniesione także przez członków rodziny najemcy razem z nim mieszkających), wynajmujący (wierzyciel) będzie mógł dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń według przepisów o sądowym postępowaniu egzekucyjnym. Zastaw taki powstaje z chwilą powstania wymagalności długu najemcy i obejmuje rzeczy ruchome od chwili ich wniesienia do przedmiotu najmu.

Tytułem uzupełnia wskazać wypada, że prawo zastawu przysługujące wynajmującemu wygasa, w momencie gdy rzeczy ruchome objęte zastawem zostaną z przedmiotu najmu usunięte. Oczywiście wynajmujący może się temu sprzeciwić i zatrzymać te rzeczy do czasu uregulowania zaległości, ale wówczas będzie ponosił za nie odpowiedzialność (art. 671 k.c.).

Damian Opalski