Wszystko co powinieneś wiedzieć o urlopie wypoczynkowym.

Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Nie można zrzec się prawa do urlopu. Urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy. Pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części. W takim jednak przypadku co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych. Pracodawca może ustalić plan urlopów, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy.

Jak obliczyć wymiar urlopu?

Pracownik podejmujący pierwszą pracę uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy w wymiarze 1/12 tj. 1 dzień za każdy miesiąc  pracy. W kolejnym roku kalendarzowym pracownik uzyskuje już prawo do urlopu w wymiarze 20 dni. Kiedy przepracuje łącznie ponad 10 lat uzyska łącznie 26 dni urlopu do wykorzystania w roku kalendarzowym. Do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do urlopu i wymiar urlopu, wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy. W przypadku jednoczesnego pozostawania w dwóch lub więcej stosunkach pracy wliczeniu podlega także okres poprzedniego niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed nawiązaniem drugiego lub kolejnego stosunku pracy.  Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:

• zasadniczej szkoły zawodowej, czas trwania nauki, nie więcej niż 3 lata,
• średniej szkoły zawodowej, czas trwania nauki, nie więcej niż 5 lat,
• średniej szkoły zawodowej 5 lat,
• średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,
• szkoły policealnej - 6 lat,
• szkoły wyższej - 8 lat.

Okresy nauki nie podlegają sumowaniu.

Osoba, która ukończyła studia wyższe i ma udokumentowane ponad dwa lata pracy uzyskuje już prawo do maksymalnego 26 dniowego urlopu wypoczynkowego. Pracownikowi, który wykorzystał urlop za dany rok kalendarzowy, a następnie uzyskał w ciągu tego roku prawo do urlopu w wyższym wymiarze, przysługuje urlop uzupełniający.

Urlop a niepełny etat

Osobom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy przysługuje urlop  proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. W związku z  tym osoba zatrudniona na ¼ etatu, jeśli jej staż pracy nie przekracza 10 lat, ma prawo do urlopu obliczanego w następujący sposób: 1/4 x 20 dni = 5 dni. Osoba zatrudniona na ¼ etatu uprawniona jest do urlopu w wymiarze 5 dni. Jeśli z powyższego obliczenia uzyskamy niepełny dzień urlopu, zaokrąglamy go w górę do pełnego dnia.

Ustanie stosunku pracy a urlop

W roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy pracownikowi przysługuje urlop u dotychczasowego pracodawcy w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku ustania stosunku pracy, chyba że przed ustaniem tego stosunku pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze. U kolejnego pracodawcy proporcjonalnie do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego. Pracownikowi, który przed ustaniem stosunku pracy wykorzystał urlop w wymiarze wyższym, u kolejnego pracodawcy będzie przysługiwał urlop w odpowiednio niższym wymiarze.

Urlop wypoczynkowy po urlopie wychowawczym

Urlop wypoczynkowy przysługuje także pracownikowi powracającemu do pracy po trwającym co najmniej 1 miesiąc urlopie bezpłatnym, urlopie wychowawczym. Wymiar urlopu ulegnie jednak proporcjonalnemu zmniejszeniu. Na wniosek matki lub ojca wychowujących dziecko, udziela się im urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, jeśli z niego korzystali. W tym wypadku urlop należy się w pełnym wymiarze.

Odwołane wakacje? Może spróbować przesunąć urlop.

Jesteś pilnie potrzebny w pracy? Pracodawca może przesunąć Twój urlop

Przesunięcie terminu urlopu może nastąpić na wniosek pracownika umotywowany ważnymi przyczynami. Przesunięcie terminu urlopu jest także dopuszczalne z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy.  Pracodawca jest wówczas zobowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika 
w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu.

Kiedy pracodawca musi zgodzić się na przesunięcie Twojego urlopu?

Jeżeli pracownik nie może rozpocząć urlopu w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, a w szczególności z powodu choroby czy urlopu macierzyńskiego, pracodawca jest obowiązany przesunąć urlop na termin późniejszy. To samo prawo będzie przysługiwało pracownikowi gdy rozchoruje się w trakcie już odbywanego urlopu. Jeśli urlop zostanie przerwany, a pracownik dostarczy pracodawcy zwolnienie lekarskie, pracodawca będzie musiał dalszy urlop pracownika przesunąć.

W okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca mu go udzieli. W przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. W innym wypadku, urlop niewykorzystany w poprzednim roku kalendarzowym należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku.

Wynagrodzenie w czasie urlopu

Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu a w przypadkach znacznego wahania wysokości wynagrodzenia okres ten może być przedłużony do 12 miesięcy.

                                                                                                              Joanna Gaik