Wyrok eksmisyjny z prawem do lokalu socjalnego a kwestia odszkodowania dla właściciela.

   Sytuacje w których sądy w wyroku eksmisyjnym orzekają o prawie do lokalu socjalnego nie należą do rzadkości.  Lokalem socjalnym jest lokal nadający się do zamieszkania ze względu na wyposażenie i stan techniczny, którego powierzchnia pokoi przypadająca na członka gospodarstwa domowego najemcy nie może być mniejsza niż 5 m², a w wypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego 10 m², przy czym lokal ten może być o obniżonym standardzie. Orzekając o przyznaniu prawa do lokalu socjalnego sąd wstrzymuje opróżnienie lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu. Gminy najczęściej tłumaczą się brakiem tego typu lokali lub brakiem środków finansowych na odnowienie lokali, które mogłyby pełnić funkcję lokali socjalnych. W rezultacie, pomimo wyroku nakazującego eksmisję wielu właścicieli musi tolerować zamieszkiwanie w ich nieruchomości osób, których dotyczy wyrok eksmisyjny. Aby zabezpieczyć interesy właścicieli, ustawodawca zobowiązał osoby uprawnione do otrzymania lokalu socjalnego do wypłacania właścicielowi odszkodowania w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł.

  Właściciel może również dochodzić odszkodowania od gminy, która lokal socjalny ma dostarczyć. Zgodnie art. 18. 5 Ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego wprowadzonej przez Dz.U. z 2006 r. Nr 249 poz. 1833 „jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417  ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.).”.

  Kwestia odpowiedzialności odszkodowawczej gminy kilkakrotnie pojawiała się na wokandzie Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego. Sąd Najwyższy stwierdził, że roszczenie właściciela ma charakter odszkodowawczy i musi on udowodnić szkodę.

   Właściciel może domagać się od gminy odszkodowania w pełnej wysokości. Odszkodowanie z art. 417 k.c. obejmuje rzeczywistą stratę majątkową i przewidywane zyski (tzw. damnum emergens i lucrum cessans).

Maksymilian Szeląg-Dylewski