RPO interweniuje w sprawie reklam przy drogach, które oślepiają kierowców.

Ekrany ledowe świecące jaskrawym światłem na reklamowych billboardach lub witrynach sklepowych są zmorą polskich kierowców poruszających się ulicami miast. Ekrany oślepiają kierujących i innych uczestników ruchu, bowiem często ustawione są zbyt blisko jezdni. Dokuczliwe bywają nawet dla pieszych poruszających się po chodniku. Szczególne zagrożenie wywołują zwłaszcza tzw. reklamy dynamiczne, które zmieniają wyświetlany obraz, a przez to posługują się światłem zmiennym o różnej sile. Specjaliści zwracają uwagę na efekt olśnienia jaki takie reklamy mogą wywoływać - zjawisko to na drodze może powodować tragiczne skutki. Problem zauważają nie tylko kierowcy, ale także policjanci i miejscy urzędnicy. Wszelkie działania są jednak ograniczone, w sytuacji gdy reklamy ulokowane są poza pasem drogi na prywatnych budynkach i posesjach.

Po raz kolejny sprawą oślepiających kierowców reklam zainteresował się Rzecznik Praw Obywatelskich, który zwrócił się w wystąpieniem do Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie funkcjonowania ekranów reklamowych na zewnątrz budynków lub w ich otoczeniu.

Rzecznik zwrócił uwagę, że już w wystąpieniu z dnia 26 stycznia 2011 r. wskazał, że jedynym przepisem regulującym kwestię ekranów reklamowych jest § 293 ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Przepis ten nie reguluje jednak w sposób zadowalający dopuszczalnych emisji przez reklamy ani pod kątem wizualnym, ani też pod kątem akustycznym, bowiem zawarte w nim sformułowanie, iż urządzenia oświetleniowe, w tym reklamy umieszczone na zewnątrz budynku lub w jego otoczeniu nie mogą powodować uciążliwości dla jego użytkowników ani przechodniów i kierowców jest pozbawione niezbędnej precyzji. W praktyce bowiem trudno zweryfikować tak pojmowaną uciążliwość. Co istotne, w odpowiedzi Minister Infrastruktury podzielił stanowisko  Rzecznika Praw Obywatelskich w zakresie potrzeby stworzenia odpowiednich przepisów, które w sposób jednoznaczny określałyby zasady lokalizacji ekranów reklamowych poza pasem drogowym. Jednocześnie kierujący resortem uznał, że działania legislacyjne winny być poprzedzone przeprowadzeniem szeregu specjalistycznych badań, które miarodajnie określiłyby poziom zagrożenia dla bezpieczeństwa ruchu.

Natomiast w odpowiedzi na kolejne wezwanie RPO z 2012 r. Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej wskazał na złożoność problemu. W szczególności, poza badaniami i analizami, o których wskazywał w poprzednim piśmie, zwrócił uwagę na konieczność określenia wpływu poszczególnych parametrów na wzrost liczby wypadków drogowych wskutek zaburzenia czynności psychomotorycznych kierowców, powodowanego przez podświetlone halogenami słupy i wielopiętrowe tablice reklam, projekcje na ekranach LED lub laserowe hologramy i tym podobne dynamiczne urządzenia czy instalacje. Minister poinformował także rzecznika o potrzebie rozpoznania w jaki sposób wskazany problem uregulowano w innych krajach Unii Europejskiej.

W wystąpieniu z 2 września 2013 r. RPO zwrócił się do ministra o poinformowanie o wyniku opisanych wyżej badań oraz udzielenie informacji na temat aktualnego stanu prac legislacyjnych i wskazanie przewidywanego terminu ich zakończenia.

Czy trzecie wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich do resortu budownictwa przyniesie zamierzony skutek i rychło doczekamy się regulacji rozwiązujących bolączki kierowców oślepianych ulicznymi reklamami? Jestem sceptyczny, ale może niepotrzebnie - przecież  do trzech razy sztuka.

(Wystąpienie z dnia 02.09.2013 r. sygn. RPO/636397/09/IV/403.5 RZ)

Piotr Bryndal