Obowiązek prowadzenia dokumentacji pracowniczej.

Kodeks pracy nakłada na pracodawcę obowiązek założenia akt osobowych i prowadzenia dokumentacji przez pracodawcę, jak również przewiduje konsekwencje prawne niewywiązania się z tego obowiązku. Akta osobowe prowadzone są w trzech częściach. W pierwszej części pracodawca zamieszcza informacje dotyczące ubiegania się pracownika o zatrudnienie, a w szczególności kwestionariusz osobowy, świadectwo pracy od poprzedniego pracodawcy i dokumenty dotyczące kwalifikacji pracownika. W drugiej części zamieszcza się dokumenty związane z nawiązaniem stosunku pracy i przebiegu zatrudnienia, a w tym m.in. umowę o pracę czy potwierdzenie zapoznania się z regulaminem pracy. Ostatnia część obejmuje dokumenty związane z ustaniem zatrudnienia, w szczególności oświadczenie o wypowiedzeniu bądź rozwiązaniu stosunku pracy czy kopię świadectwa pracy. Zgodnie z prawem, dokumenty przekazane przez pracownika pracodawca powinien przechowywać w kopiach bądź odpisach. W razie niezwrócenia pracownikowi świadectwa szkolnego lub innych dokumentów łączących się ze stosunkiem pracy pracownik może - jeżeli w związku z tym zaniedbaniem poniósł szkodę - domagać się odszkodowania od zakładu pracy (wyr. SN, I PR 130/76). Ponadto pracodawca ma prawo przechowywania innej dokumentacji dotyczącej pracownika, a pracownik może żądać włączenia tej dokumentacji do akt osobowych i nakazania pracodawcy dalszego gromadzenia ich w ramach tych akt (wyr. SN, I PK 295/02). Pracodawca ponadto powinien przechowywać dokumentację pracownika, na podstawie której naliczana jest emerytura bądź renta przez okres 50 lat.

Brak w przepisach prawa wyraźnego wskazania  w jakim terminie pracodawca zobowiązany jest do założenia akt osobowych, jednak z praktyki wynika, iż powinna ona zostać założona niezwłocznie po podjęciu zatrudnienia przez pracownika. Jak wynika z art. 281 pkt. 7 k.p. pracodawca powinien przechowywać dokumentację w warunkach niepowodujących ich zniszczenia bądź w miejscach uniemożliwiających ich zniszczenie. W szczególności chodzi o pomieszczenia przeznaczone do przechowywania akt. W przypadku niezastosowania się do tego obowiązku pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu polega karze grzywny w wysokości od 1000 zł do 30 000 zł.

Łukasz Więckowicz