Szukasz Porady?
Stała obsługa firm
Kancelaria w galerii
Umowa o zwolnienie z długu.
Nie wszyscy dłużnicy, poręczyciele i wierzyciele zdają sobie sprawę, że polskie prawo normuje umowę, której założeniem jest osiągnięcie skutku jakim jest wygaśnięcie zobowiązania, czyli zwolnienie z długu przy jednoczonym braku zaspokojenia wierzyciela. Ustawodawca unormował taką instytucję w ostatnim przepisie Tytułu VIII Kodeksu cywilnego. Jak stanowi zatem art. 508 k.c., zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Zwolnienie z długu oznacza, że wierzyciel nie uzyska świadczenia, ponieważ wierzytelność, z której ono wynika, zostanie w wyniku tej czynności umorzona. Aby tak się stało nie wystarczy jednak jednostronne oświadczenie woli wierzyciela o tym, że zwalnia druga stronę zobowiązania z długu - potrzebna jest umowa stron.
Istotą umowy jest złożenie przez wierzyciela oświadczenia o zwolnieniu z długu oraz akceptacja tego zrzeczenia po stronie dłużnika. Ze względu na umowny charakter zwolnienia wierzyciel swoje oświadczenie powinien złożyć wobec dłużnika, nie zaś osoby trzeciej, zaś do czasu przyjęcia tej deklaracji oświadczenie wierzyciela stanowi tylko ofertę.
Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 listopada 2003 r. zwolnienie z długu musi obejmować dług faktycznie istniejący (sygn. akt IV CK 202/2002).
Do omawianej umowy stosuje się ogólne zasady dotyczące czynności prawnych i zobowiązań. Co znamienne, umowa ta nie wymaga zachowania szczególnej formy np. aktu notarialnego. Oznacza to, że oświadczenie każdej ze stron może być ustne, a nawet złożone w sposób dorozumiany. Oczywiście należy mieć na względzie, że jeśli stosunek pierwotny (umowa podstawowa) był zawarty w formie pisemnej, zwolnienie z długu również należałoby zawrzeć na piśmie. W przypadku jeśli zwolnienie będzie miało jednocześnie charakter darowizny, stosownie do brzemienia art. 890 § 1 k.c. może zaistnieć potrzeba zawarcia jej nie tylko na piśmie, ale i u notariusza. Zachowanie formy notarialnej będzie dotyczyło jednakże wyłącznie sytuacji, gdy zwolnienie z długu jest przez umowę odroczone w czasie. Pomimo pozornego braku skomplikowania tego typu umowy, warto przed jej zawarciem skonsultować się z prawnikiem bądź powierzyć mu jej sporządzenie.
Umowa ma charakter rozporządzający. Wierzyciel dobrowolnie zmniejsza swoje aktywa. Może być ona zarówno odpłatna jak i nieodpłatna, tj. zawarta pod tytułem darmym (darowizna). O ile strony nie zawrą odrębnych postanowień umownych do wygaśnięcia zobowiązania dochodzi z momentem zawarcia umowy (inna chwila wygaśnięcia może odnosić się zarówno do daty wcześniejszej, jak i późniejszej).
Umowa o zwolnienie najczęściej dotyczy całego zobowiązania, można jednakże ograniczyć ją np. wyłącznie co do odsetek. Możliwe jest także zwolnienie z długu przy odpowiedzialności solidarnej dłużników (art. 373 k.c.). Jeden z dłużników solidarnych może być zwolniony jednakże tylko wówczas, gdy wierzyciel zawrze umowę właśnie z tym dłużnikiem, który ma być zwolniony (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22 listopada 1994 r., sygn. akt I ACr 676/94).
Wraz z wygaśnięciem zobowiązania gasną także tzw. prawa akcesoryjne takie jak zastaw czy poręczenie. Warto jednak pamiętać, że ta reguła nie działa w odwrotną stronę. Wierzytelność nie wygasa zatem wówczas, gdy nastąpi jedynie zwolnienie zastawcy lub poręczyciela.
Piotr Bryndal
Szukasz porady prawnej?
Chcesz zlecić naszym prawnikom przygotowanie pisma lub prowadzenie sprawy?
Zobacz, jak wygląda nasza "Modelowa opinia prawna" i skorzystaj z formularza poniżej - wycena pytania zawsze jest bezpłatna.
Pracownicy PrawoDlaKazdego.pl pozostają do dyspozycji także w naszej Kancelarii, znajdującej się w Krakowie przy ulicy Lea 202A. Zadzwoń pod numer 609-709-999 i umów się na rozmowę z prawnikiem - zapraszamy na spotkanie.