Bankowy tytuł egzekucyjny - konsekwencje prawne

    Działalność banków oparta na kredytowaniu, cieszy się sporym zainteresowaniem ze strony zarówno osób fizycznych jak i przedsiębiorców, mimo niepokojących prognoz dotyczących gospodarki. Ryzyko, jakie ponosi w tym zakresie kredytobiorca, jest zdecydowanie większe niż w przypadku instytucji bankowych, które bezwzględnie korzystają z uprzywilejowanej pozycji w jakiej stawia je prawo, wyposażając w Bankowy tytuł egzekucyjny (zwany dalej b.t.e.).

Według szacunków, liczba wystawionych przez banki b.t.e. tylko w latach 2009 – 2012 uległa zwiększeniu o 300 tysięcy, osiągając w roku ubiegłym zawrotną liczbę miliona. Warto podkreślić, że b.t.e. może być wystawiony nie tylko przez sam bank, ale także przez odział banku zagranicznego który prowadzi działalność na obszarze Rzeczpospolitej, jak również instytucja kredytowa z siedzibą na terytorium państwa należącego do Unii Europejskiej, jeśli posiada zezwolenie na prowadzenie działalności w Polsce.

Warunkiem wystawienia  b.t.e, jest oświadczenie osoby, która bezpośrednio dokonała czynności bankowych, zgodnie z treścią którego, poddaje się ona egzekucji. Brak takiego oświadczenia,  uniemożliwi uzyskanie przez bank postanowienia sądu w przedmiocie klauzuli wykonalności, tym samym niemożliwym stanie się wszczęcie egzekucji w stosunku do dłużnika. W praktyce udzielania kredytów, banki stawiają wymóg złożenia oświadczenia o wyżej opisanej treści, jako warunek konieczny przy udzielaniu kredytu. Należy pamiętać, że tylko dobrą praktyką banków jest przedstawienie treści  oświadczenia jako osobnego dokumentu – prawo nie stoi na przeszkodzie, aby jego treść stanowiło jedno z postanowień umowy zawieranej z bankiem.

Charakter dobrej praktyki stanowi również wezwanie dłużnika do zapłaty, z zastrzeżeniem, że w razie braku spłaty długu, kolejnym krokiem banku celem wyegzekwowania wierzytelności, będzie wystawienie b.t.e. Oznacza to, w zgodzie z prawem pozostaje sytuacja, kiedy kredytobiorca zalegający ze spłatą kredytu, zostanie poinformowany o wystawieniu przeciwko niemu b.t.e oraz wszczęciu egzekucji, dopiero w chwili otrzymania zawiadomienia od prowadzącego egzekucję komornika.

Stawianie banków w uprzywilejowanej względem kredytobiorcy sytuacji, wynika również z trybu w jakim wydawane jest postanowienie sądu o nadaniu klauzuli wykonalności. Zgodnie z ustawą, sąd winien to uczynić niezwłocznie, nie dłużej jednak  niż w terminie trzech dni,  na posiedzeniu niejawnym. Takie regulacje wyraźnie pozbawiają zainteresowanych dłużników możliwości obrony.

     Nie jest tajemnicą, że próby zmian przepisów prawa dotyczących  b.t.e. napotykają konsekwentny i uzasadniony interesem ekonomicznym sprzeciw ze strony lobby bankowego. Próba obrony swoich praw przez dłużnika nie jest łatwa i może być oparta i m.in. na wniesieniu zażalenia na nadanie przez sąd klauzuli wykonalności temu dokumentowi. Należy pamiętać, że ten środek obrony nie wstrzymuje egzekucji.

Łukasz  Więckowicz