Zawieszenie postępowania cywilnego.

Instytucja zawieszenia postępowania bywa czasem korzystna dla toczącej się sprawy, zwłaszcza jeśli zawieszenie to następuje na zgodny wniosek  stron. Podczas gdy postępowanie znajduje się w stanie zawieszenia, mogą w sprawie wyniknąć dodatkowe okoliczności, a strony mogą  dojść do porozumienia. Zawieszenie ma szczególny charakter zwłaszcza przy sprawach o rozwód, kiedy to sąd może zawiesić postępowanie, jeżeli nabierze przekonania, że istnieją widoki na utrzymanie pożycia małżeńskiego. Zwieszenie postępowania z tej przyczyny może nastąpić tylko raz w toku postępowania., a strony mogą wówczas zostać skierowane także do postępowania mediacyjnego.

W pewnych przypadkach zawieszenie postępowania następuje z mocy samego prawa. Są to między innymi sytuacje wyjątkowe, kiedy to sąd nie może podjąć czynności lub musi jej zaprzestać wskutek działania siły wyższej. Sąd jest zobowiązany zawiesić postępowanie także w razie: śmierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego charakteru takiego przedstawiciela, jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie, a także jeżeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje się w miejscowości pozbawionej wskutek nadzwyczajnych wydarzeń komunikacji z siedzibą sądu lub jeśli postępowanie dotyczy masy upadłości i ogłoszono upadłość z możliwością zawarcia układu, a strona pozbawiona została prawa zarządu masą upadłości, albo ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku strony.

Jeśli z kolei strony wystosują do sądu zgodny wniosek o zawieszenie postępowania, nie oznacza to, że postępowanie ulegnie zawieszeniu – zależy to bowiem od uznania sądu. Istnieje jednak wyjątek od fakultatywnego zawieszenia postępowania przez sąd na skutek wniosku w tej sprawie, bowiem, jeśli z wnioskiem takim wystąpi spadkobierca, a wniosek umowtywowany jest tym, że powód dochodzi przeciwko niemu wykonania obowiązku, należącego do długów spadkowych, przy czym wnioskujący spadkobierca nie złożył jeszcze oświadczenia o przyjęciu spadku i termin do złożenia takiego oświadczenia jeszcze nie upłynął – sąd obligatoryjnie zawiesza postępowanie w sprawie, by spadkobierca mógł wspomniane oświadczenie złożyć.

We wszystkich pozostałych przypadkach możliwość zawieszenia postępowania zależy od uznania sądu. Głównie są to przypadki, kiedy rozstrzygnięcie sądu zależy od wyniku innego postępowania lub wydania decyzji administracyjnej, bądź też jeśli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ w toczącej się sprawie. Jeśli postępowanie karne, administracyjne lub dyscyplinarne nie jest jeszcze wszczęte a wszczyna się je na wniosek samej strony,  sąd może wyznaczyć tej stronie termin na wszczęcie takiego postępowania, a także sam może zwrócić się do odpowiedniego organu. Zawieszenie postępowania może także nastąpić z przyczyn uzależnionych od strony postępowania, w szczególności jeśli powód w pozwie nie zawrze swojego adresu lub danych identyfikujących pozwanego i nie uzupełni tych braków w wyznaczonym terminie, a także jeśli na skutek niewykonania przez niego innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu. Niekiedy także niestawiennictwo stron może spowodować zawieszenie przez sąd postępowania – co do zasady w razie nieobecności obu stron na rozprawie oraz  w razie niestawiennictwa powoda, gdy powód nie żądał rozpoznania sprawy w jego nieobecności, a pozwany nie zgłosił wniosku o rozpoznanie sprawy.

Jeśli chcemy uniknąć zawieszenia postępowania w naszej sprawie, gdyż zależy nam na jak najszybszym jej rozstrzygnięciu, należy przede wszystkim być świadomym kiedy zawieszenie to może nastąpić – zwłaszcza, że w dużej ilości przypadków to od nas zależy, czy damy sądowi powód  do takiego zawieszenia. Jest to też o tyle istotne, że zawieszenie postępowania może mieć daleko idące skutki jeśli chodzi o bieg niektórych terminów, a co więcej, w razie niepodjęcia postępowania w odpowiednim czasie, może skutkować jego umorzeniem.

Karolina Wąsikowska