Przedawnienie - co warto wiedzieć?

Większość zobowiązań finansowych ulega przedawnieniu. Oznacza to, że po upływie określonego terminu osoba zobowiązana może odmówić zapłaty, chyba że zrzeknie się korzystania z zarzutu przedawnienia. Istnieje jednak pewne zastrzeżenie. Nie ważne będzie zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem jego terminu. Mówiąc krótko, dopiero kiedy roszczenie stanie się przedawnione, osoba zobowiązana uprzednio do zapłaty może honorowo oświadczyć, że zrzeka się zarzutu przedawnienia i zamierza uregulować swoje zobowiązania. Jeżeli uczyni to wcześniej, czynność ta będzie prawnie nieważna i zobowiązany będzie mógł skutecznie uniknąć płacenia.

Czym innym jest natomiast przerwanie terminu przedawnienia. Bieg przedawnienia przerywa:

• każda czynność przed sądem lub innym organem, związana z dochodzeniem przedmiotowej zapłaty,
• uznanie roszczenia przez zobowiązanego lub 
• wszczęcie mediacji.

Jeżeli chcesz zabezpieczyć swoja należność, zażądaj aby dłużnik oświadczył pisemnie, że uznaje dług i zamierza go uregulować. W innym wypadku pozostaje wystąpienie do sądu.

Warto tutaj dodać, iż po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.

Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się najczęściej od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli więc na przykład na fakturze określono termin zapłaty, to okres przedawnienia rozpoczyna biec, od tego właśnie dnia. Są też przypadki, kiedy rozpoczyna się odliczanie okresu przedawnienia od dnia, w któym miała być przez uprawnionego podjęta określona czynność. Po wydaniu prawomocnego orzeczenia, po ugodzie zawartej przed sądem albo mediatorem uzyskujemy kolejne 10 lat świadczenia „nieprzeterminowanego”, chociażby termin przedawnienia takich roszczeń był krótszy. Jeżeli jednak obejmuje ono świadczenia okresowe należne w przyszłości (np. odsetki) ulegają one przedawnieniu 3-letniemu.

Terminy przedawnienia są różne. Ogólna zasada mówi o terminie 10-letnim, a dla roszczeń o świadczenia okresowe (np. rachunki za media) oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej 3-letnim.

Ważne jest jednak to, że jeżeli wierzyciel lub firma windykacyjna wystąpi przeciwko nam o zapłatę świadczenia przedawnionego, to sąd nie oddali powództwa z urzędu. Konieczne będzie uaktywnienie się przed sądem i podniesienie zarzutu przedawnienia. W związku z powyższym, nie należy ignorować żadnej korespondencji kierowanej do nas przez sąd, bo może się okazać, że wystąpiono przeciwko nam z roszczeniem przedawnionym lub - jeszcze gorzej – bezzasadnym. Po uprawomocnieniu się wyroku, podniesienie zarzutu przedawnienia będzie już bezskuteczne.

Ważne terminy przedawnień!

Roszczenia o wynagrodzenie z umowy zlecenia i o dzieło – 2 lata

Roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy - 2 lata

Rachunki za gaz, prąd, wodę, telefon, Internet – 3 lata

Roszczenia o zapłatę wynagrodzenia za pracę – 3 lata

Roszczenia z umowy ubezpieczenia - 3 lata

Składki na ubezpieczenia społeczne – 5 lat

Opłaty za postój w strefie płatnego parkowania- 5 lat

Joanna Gaik