Za co policjant może zatrzymać prawo jazdy?

Przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 1997 r. nr 98 poz. 602 ze zmianami, dalej jako „p.r.d”) określają kto i na podstawie jakich przesłanek może zatrzymać kierowcy prawo jazdy. Policjant dokonuje tej czynności za pokwitowaniem, które w niektórych przypadkach uprawnia do kierowania pojazdem jeszcze przez 7 dni od zatrzymania dokumentu.

Zgodnie z art. 135 p.r.d. prawo jazdy zostaje odebrane kierowcy w następujących sytuacjach:

a)  uzasadnionego podejrzenia, że kierujący znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,

b) stwierdzenia zniszczenia prawa jazdy w stopniu powodującym jego nieczytelność,

c) podejrzenia podrobienia lub przerobienia prawa jazdy,

d) gdy upłynął termin ważności prawa jazdy,

e) gdy wobec kierującego pojazdem wydane zostało postanowienie lub decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy,

f) gdy wobec kierującego pojazdem orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów lub wydano decyzję o cofnięciu prawa jazdy,

g) przekroczenia przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego,

h) przekroczenia przez kierującego pojazdem, w okresie 1 roku od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy, liczby 20 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego;

Dodatkowo policjant może zatrzymać prawo jazdy, jeżeli będzie miał uzasadnione podejrzenia, że kierowca popełnił przestępstwo lub wykroczenie, za które może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów. W tym jednak przypadku, jak też przy stwierdzeniu zniszczenia prawa jazdy, podejrzenia jego podrobienia lub przerobienia lub upływu terminu jego ważności, kierowca posiada jeszcze uprawnienie do kierowania pojazdem przez 7 dni od zatrzymania dokumentu. Może wtedy legitymować się przed władzami otrzymanym od policjanta pokwitowaniem.

Zatrzymane prawo jazdo zostaje w zależności od danej sytuacji przekazane sądowi, prokuratorowi lub staroście.

Jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo, że kierowca prowadził pojazd pod wpływem alkoholu lub przypadek uzasadnionego podejrzenia, że kierowca popełnił przestępstwo czy też wykroczenie, to postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy wydaje prokurator w toku postępowania przygotowawczego, a sąd – po otrzymaniu sprawy do rozpoznania. Ustawodawca zezwala jednak na wniesienie zażalenia od wydanego postanowienia, przyznając kierującemu uprawnienie obronne.

Warto pamiętać, że jeżeli zajdzie prawdopodobieństwo, iż kierujący jest pod wpływem alkoholu lub innego środka odurzającego, prawo jazdy musi zostać zwrócone, jeżeli w ciągu 30 dni od przeprowadzonego badania nie uzyskano jego wyników. Jest to obowiązek ustawowy organu, który zatrzymał prawo jazdy. W sytuacji, w której dowiedziono, na podstawie badań, że kierowca znajdował się w stanie nietrzeźwości podczas prowadzenia pojazdu czyn ten poza tym, że uprawnia do zatrzymania prawa jazdy stanowi też przestępstwo wskazane w art. 178a Kodeksu karnego zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 a skazany traci status osoby niekaranej i zostaje wpisany do Krajowego Rejestru Karnego. 

Patryk Hatak