Umowa dożywocia a zachowek

Jak przekazać komuś swoją nieruchomość, aby w przyszłości uniknąć problemu wypłaty ewentualnego zachowku wobec spadkobierców?

Najlepszym sposobem będzie podpisanie umowy o dożywocie zwaną też dożywociem, która uregulowana została w art. 908-916 Kodeksu cywilnego.

Umowa dożywocia jest rodzajem umowy cywilnoprawnej, mocą której jedna ze stron w zamian za przeniesienie na jej rzecz własności nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywającemu dożywotnie utrzymanie. Zgodnie z art. 908 § 2 k.c. „jeżeli w umowie o dożywocie nabywca nieruchomości zobowiązał się obciążyć ją na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonywanie jest ograniczone do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą albo spełniać powtarzające się świadczenia w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku, użytkowanie, służebność osobista oraz uprawnienie do powtarzających się świadczeń należą do treści prawa dożywocia”. Strony umowy dożywocia mogą swobodnie kształtować treść obowiązków nakładanych na nabywcę nieruchomości w związku z umową dożywocia. Należy jednak pamiętać, że umowa dożywocia powinna szczegółowo określać zobowiązania nabywcy nieruchomości, żeby uniknąć w przyszłości ewentualnych nieporozumień.

Istotnym jest fakt, że umowa dożywocia nie jest bezpłatnym przysporzeniem (darowizną), w związku z tym spadkobiercy nie będą mogli żądać zachowku od wartości nieruchomości zbytej na rzecz nabywcy nieruchomości. Tak jakby to miało miejsce w przypadku darowizny.

Zgodnie z orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 lipca 2006 r. (VI ACa 99/2006), wartości nieruchomości przeniesionej przez spadkodawcę na nabywcę w zamian za dożywotnie utrzymanie, nie dolicza się do substratu zachowku. Dożywocie jest umową wzajemną, odpłatną i również przy liberalnym pojmowaniu darowizny w rozumieniu przepisów o zachowku nie może ona mieć znaczenia z tego punktu widzenia.

Zaznaczenia wymaga fakt, że umowa o dożywocie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. 

PrawoDlaKazdego.pl