Nowelizacja: dostęp do rachunku bankowego zmarłego

Senat pracuje obecnie nad projektem ustawy, mającej na celu umożliwienie spadkobiercom i zapisobiercom zmarłego uzyskanie informacji na temat jego rachunku bankowego, a finalnie, ułatwienie im dostępu do środków tam zgromadzonych. Regulacje mają się także odnosić do rachunków w Spółdzielczych Kasach Oszczędnościowo-Kredytowych. Inicjatywą nowelizacji był fakt, iż spadkobiercy i zapisobiercy osoby zmarłej nie były dotąd w stanie uzyskać informacji o rachunku należącym do spadkobiercy, ze względu na tajemnicę bankową, którą banki obawiały sie naruszyć.

Nowelizacja odpowiednio zmieni przepisy zarówno ustawy Prawo Bankowe, ustawy o SKOK i ustawy o ewidencji ludności w ten sposób, aby uregulować kwestię wpływu śmierci posiadacza rachunku bankowego na zawartą umowę rachunku bankowego.

Projektowane zmiany nakładają na instytucje finansowe takie jak banki i SKOK-i obowiązku informowania osoby zakładającej rachunek o tym, że może ona wskazać osoby, które po jej śmierci będą uprawnione do środków zgromadzonych na tym rachunku. Oprócz tego, w przypadku tzw. uśpionego konta, po 5 latach od dokonania ostatniego obrotu na rachunku, instytucje te będą zobowiązane do ustalania, czy właściciel konta żyje. W tym celu będą musiały zwrócić się z wnioskiem do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych o udostępnienie danych z rejestru PESEL. Senatorowie proponują także, aby do czasu formalnego uznania rachunku za uśpiony, banki i SKOK-i były zobowiązane naliczać odsetki. Po 10 latach od uznania rachunku za nieaktywny, środki z tego rachunku miałyby być przekazywane do banku Gospodarstwa Krajowego i być tam przechowywane dopóty, dopóki nie trafią do ujawnionych osób uprawnionych. Ma też zostać utworzona Centralna Informacja o rachunkach, która umożliwi spadkobiercom i zapisobiercom danej osoby uzyskanie informacji o wszystkich posiadanych przez nią rachunkach. Instytucją nadzorującą procedury uzyskiwania informacji o kontach zmarłych ma być Komisja Nadzoru Finansowego. Powyższe zmiany mają stanowić odejście od dotychczas przyjmowanej w umowach rachunku bankowego zasady, że wszystkie dyspozycje do konta wygasają w chwili śmierci.

Projekt nowelizacji ma już za sobą pierwsze czytanie w senackiej Komisji Budżetu i Finansów Publicznych. W okolicach połowy lutego Komisja ponownie wróci do jego analizy, mając na uwadze wyrażone już w tej materii uwagi środkowisk bankowych.

Karolina Wąsikowska