Czy można sporządzić testament wraz z małżonkiem?

Część małżonków zapewne bardzo chętnie sporządziła by wspólny testament. Prawo wyłącza jednak taką możliwość. Zgodnie z art. 942 Kodeksu cywilnego (k.c.) testament może zawierać rozporządzenie tylko jednego spadkodawcy. Przepis ten wprowadza zatem zakaz testamentów wspólnych. Ograniczenie to jest motywowane potrzebą zapewnienia gwarancji swobodnego i nieskrępowanego wyrażania woli, w tym też i jej odwoływania. Zakaz ten dotyczy jednak testamentów holograficznych i notarialnych. Jak podaje A. Kidyba „poza zakresem przepisu art. 942 k.c. pozostają więc testamenty ustne. Zakaz sporządzania testamentów wspólnych nie dotyczy też testamentu allograficznego. Na tle wykładni art. 951 k.c. orzecznictwo uznaje, że oświadczenia woli złożone łącznie przez dwoje spadkodawców w formie testamentu allograficznego mogą być uznane za dwa odrębne testamenty ustne (uchw. SN z dnia 12 grudnia 1972 r., III CZP 88/72, Lex nr 7196; post. SN z dnia 24 marca 1998 r., I CKU 6/98, Prok. i Pr. 1998, nr 9, s. 27; post. SN z dnia 17 marca 2004 r., II CK 67/03, Lex nr 602409)” (A. Kidyba, komentarz elektroniczny lex do art. 942 k.c.)

Z uwagi na to, że zakaz sporządzania testamentów wspólnych ma charakter bezwzględny, sporządzenie takiego testamentu prowadzi do jego bezwzględnej nieważności. W praktyce w takiej sytuacji może dojść do dziedziczenia ustawowego.

Maksymilian Szeląg-Dylewski