Konsument na wyprzedaży.

Przechodząc ulicami nawet niewielkiego miasta nie sposób nie zauważyć rzucających się w oczy banerów reklamowych oferujących tu wyprzedaż, tam „sale”, gdzie indziej jeszcze sezonową obniżkę cen. Warto jednak pamiętać, że bonifikata w postaci 30%, 50%, 70% itd. nie odbiera praw przysługujących klientowi – konsumentowi. Przepisy prawa chronią nas przed działaniami nieuczciwych czy nierzetelnych sprzedawców, ale przed wpadnięciem w szał letnich wyprzedaży powinniśmy przede wszystkim zastanowić się czego naprawdę potrzebujemy i przeczytać poniższą ściągawkę.

Aby jednorazowe wyjście na zakupy nie zrujnowało naszego miesięcznego budżetu, przyjmijmy zasadę, że „nie wszystko złoto co się świeci”. Nawet najbardziej kolorowa, głośna i rozreklamowana promocja nie koniecznie będzie dla nas korzystna. Generalnie rzecz ujmując, sklep zainteresowany jest przede wszystkim tym, aby rzecz sprzedać i na tym zarobić, a troska o stan naszego konta bankowego to naprawdę trzeciorzędna sprawa. Zdarza się, że przy tym stosuje nieuczciwe praktyki, wprowadza w błąd klienta lub stwarza pewne wyobrażenia, które nijak mają się do rzeczywistości.

Jednym z najbardziej powszechnych sloganów, wpajanych klientowi podczas wyprzedaży jest to, że towar zakupiony po obniżonej cenie nie podlega reklamacji ani zwrotowi. Sprzedawca rzeczywiście ma prawo odmówienia przyjęcia towaru pełnowartościowego (zależy to tylko od jego dobrej woli), to jednak nie może zastrzec, że kupujący nie ma prawa reklamowania towaru, nawet wtedy, gdy jest on przeceniony. Sprzedawca odpowiada za zgodność towaru z umową aż przez 2 lata.  Jeżeli towar ma wady, sprzedający nie może odmówić jego wymiany na egzemplarz nie posiadający wad lub zwrotu pieniędzy. Gdy do produktu dołączono gwarancję, mamy prawo wybrać od kogo będziemy dochodzić naszych praw. Może to być zarówno sprzedawca jak i producent/dystrybutor towaru.

Trochę inaczej przedstawia się sytuacja, jeżeli o wadzie towaru zostaliśmy poinformowani podczas zakupu. Z tego powodu cena towaru jest niższa, a my jesteśmy w pełni świadomi w jakim stanie jest kupowana rzecz, co oznacza, że towar jest zgodny z zawartą umową. W kontekście zwrotu lub wymiany nasza sytuacja przedstawia się analogicznie, jak osoby, która nabywa pełnowartościowy towar. Wynika to z postanowień ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego. Sprzedawca zobowiązany jest udzielić kupującemu jasnych, zrozumiałych i niewprowadzających w błąd informacji wystarczających do prawidłowego i pełnego korzystania ze sprzedanego towaru konsumpcyjnego. Nie zawsze jednak musi udzielić nam wyczerpujących informacji nt. wad towaru. Zwolniony jest z takiego obowiązku, gdy oceniając rozsądnie, usterka powinna być zauważona i kupujący powinien wiedzieć o niezgodności towaru z umową.

Inną nieuczciwą ale również bardzo popularną praktyka jest manipulowanie cenami. Nierzadko cena podana na metce towaru różni się od tej, która naliczana jest na kasie. Dla konsumenta zawsze obowiązująca jest ta na metce i bez żadnego znaczenia pozostają tłumaczenia o błędach w systemie czy niewłaściwych oznaczeniach. Zdarzają się również tacy, którzy sztucznie zawyżają cenę towaru, aby następnie zaproponować klientowi duży rabat. Po takiej operacji płacona cena przeważnie jest i tak wyższa niż pierwotna wartość towaru. Na podobnym mechanizmie opiera się promocja typu „w zestawie taniej”. Do obrony przed tym trikiem zasadniczo wystarcza podstawowa znajomość matematyki. Zawyżona, ale rzekomo atrakcyjna cena oraz dołożone do zestawu inne produkty sugerują dokonanie korzystnego zakupu. W efekcie otrzymujemy interesujący nas produkt za który po prostu przepłaciliśmy oraz kilka innych nie potrzebnych nam rzeczy znikomej wartości.  

Paweł Chrząszcz