Kodeks budowlany = rewolucja na budowie.

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Budowlanego została powołana Rozporządzeniem Rady Ministrów z 10 lipca 2012 roku. Jej zadaniem jest opracowanie przepisów rangi ustawowej kompleksowo regulujących proces inwestycyjno-budowlany. Obecnie kończy ona prace nad podstawowymi tezami przyszłego Kodeksu budowlanego.

Zmienić ma się przede wszystkim sposób planowego gospodarowania przestrzenią. Większą częścią tych zadań będą musiały zająć się gminy. Z doświadczeń i obserwacji wynika, że tam gdzie uchwalone są miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego chaos budowlany jest znacznie mniejszy, o ile w ogóle występuje. Obecnie obowiązek uchwalania planu miejscowego istnieje w bardzo ograniczonym zakresie (np. gminy uzdrowiskowe), a jego rozszerzenie z jednoczesnym pozostawieniem zasady fakultatywności uchwalania ma uniemożliwić przypadkową zabudowę i chaos przestrzenny. Obowiązek ten obejmie z pewnością tzw. tereny nowej zabudowy.

Kodyfikatorzy proponują wprowadzenie trzech kategorii obszarów. Pierwsza z nich obejmie obszary już zabudowane, gdzie tylko na niewielka skalę występują niezabudowane działki (tzw. plomby). Tu nie byłoby konieczności sporządzania planu, a nowe budowle nawiązywałyby po prostu do istniejącej już zabudowy. Druga kategoria to obszary jeszcze nie zabudowane, ale z obowiązkiem uchwalenia dla nich planu miejscowego. Racjonalne stworzenie planu dla tych terenów pozwoli uniknąć wielu trudności mogących pojawić się w przyszłości. Trzeci rodzaj obszarów obejmie przestrzenie podlegające ograniczonej zabudowie, jak np. tereny chronione ze względu na przyrodę czy krajobraz. Powstająca tu zabudowa (w bardzo ograniczonym zakresie) musi służyć realizacji przeznaczenia całego terenu (np. siedlisko na gruntach rolnych).

Uchwalenie planu miejscowego będzie miało wymierne skutki dla lokalnej społeczności. Zaskarżenie takiego planu możliwe będzie tylko jednokrotnie. Pierwsza skarga do sądu administracyjnego uruchomi cały proces kontroli planu. Rada gminy poda taka informację do publicznej wiadomości, a zainteresowane osoby, których interes prawny został planem naruszony, przystąpią do postępowania. Sąd kontrolowałby legalność całego planu, bez ograniczeń wyznaczonych złożonymi skargami, jednakże termin złożenia pierwszej skargi ograniczony zostanie do 5 lat, licząc od momentu uchwalenia planu.

Poza lokalnym wymiarem postanowienia nowego kodeksu zadziałają również w szerszej skali. Przejmie on bowiem regulacje dotychczas zawierane w tzw. specustawach, umożliwiający realizacje inwestycji korzystnych dla ogółu obywateli. Normy te mają zostać odpowiednio zsyntetyzowane, aby można było je stosować do ogółu przypadków z danej grupy, a nie tylko na potrzeby konkretnego przedsięwzięcia.           

Zapowiadana jest również zmiana podejścia do petenta. Administracja władcza przekształci się w administrację negocjującą. Inwestor stanie się partnerem w rozmowach, co może być korzystne dla obu stron, ponieważ realizacja zaleceń wspólnie wypracowanych jest pewną naturalną konsekwencją, a nie obowiązkiem narzuconym odgórnie.

Dla przeciętnego obywatela i tak najważniejsze będzie to, że po wejściu w życie nowych przepisów postawi dom jednorodzinny nie musząc starać się o pozwolenie, a jedynie zgłaszając ten fakt.

Prawo budowlane pochodzące z 1994 roku do tej pory znowelizowano ponad 70 razy. Nad spowodowanym przez to zamętem nie panują nawet urzędnicy, zajmujący się tematyką budowlana na co dzień. Czas na nowe przepisy jest więc jak Burdż Chalifa w Dubaju … najwyższy.

Paweł Chrząszcz