Leczenie transgraniczne w UE - Prezydent podpisał ustawę

Prezydent Bronisław Komorowski podpisał tzw. ustawę o leczeniu transgranicznym, pozwalającą każdemu uprawnionemu do świadczeń zdrowotnych w Polsce otrzymać zwrot kosztów planowego leczenia w innym państwie UE. Tyle teorii. W praktyce wcale nie wygląda to aż tak optymistycznie.

Nowe przepisy, które wejdą w życie w połowie listopada, dostosowują polski porządek prawny do wymogów stawianych przez Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej. Dyrektywa ta umożliwia pacjentom całej UE swobodne leczenie na terenie całej wspólnoty i formalnie obowiązuje już od 25 października 2013 r. Polacy leczący się za granicą nie mogli jednak z niej korzystać, ponieważ rząd przygotował odpowiednie przepisy z prawie rocznym opóźnieniem.

Ustawa o leczeniu transgranicznym nowelizuje kluczowe dla polskiego systemu opieki zdrowotnej akty prawne i przewiduje, że pacjent uprawniony do publicznych świadczeń zdrowotnych w Polsce będzie mógł, po spełnieniu pewnych warunków, otrzymać zwrot kosztów planowanego leczenia przeprowadzonego w innym państwie UE. Zgodnie z przepisami tej ustawy podstawę do rozliczeń z polskim płatnikiem świadczeń stanowić ma rachunek wystawiony przez zagraniczny podmiot leczniczy, który udzielił świadczenia, przy czym nie ma znaczenia czy była to prywatna klinika czy publiczny świadczeniodawca. Całkowity zwrot poniesionych kosztów nie będzie jednak przeważnie możliwy, gdyż NFZ odda nam tylko równowartość kwoty odpowiadającej kwocie finansowania danego świadczenia w rozliczeniach NFZ ze świadczeniodawcami. Mając na uwadze zaniżoną wycenę świadczeń opieki zdrowotnej w Polsce, leczenie w innym państwie UE i tak częściowo będziemy musieli sfinansować z własnej kieszeni. Zwrot, w stosownym zakresie, będzie jednak obejmował również koszty leków i wyrobów medycznych zakupionych w innym kraju UE, jak również koszty leków nabytych w polskiej aptece na podstawie recepty wystawionej przez lekarza państwa Wspólnoty.

Mimo opóźnień w uchwaleniu właściwych przepisów o zwrot kosztów zagranicznego leczenia będą mogły wystąpić również osoby, którym udzielono takich świadczeń w okresie pomiędzy wejściem w życie unijnej dyrektywy transgranicznej, a wejściem w życie polskiej ustawy.

Aby odzyskać pieniądze za zagraniczne leczenie, trzeba będzie złożyć we właściwym miejscowo oddziale wojewódzkim NFZ odpowiedni wniosek, jednakże refundacją objęte będą tylko świadczenia gwarantowane pacjentowi w Polsce. W pewnych przypadkach konieczne będzie również uzyskanie uprzedniej zgody NFZ na leczenie zagraniczne. Szczegółowy katalog takich świadczeń określi rozporządzenie ministra zdrowia wydane na podstawie wprowadzanych przepisów.

W obawie przed gwałtownym wzrostem „medycznej turystyki” Polaków w ustawie przewidziano ustanowienie maksymalnej kwoty wydatków przeznaczanych na zwrot kosztów leczenia zagranicznego na poziomie ok. 1 mld rocznie. Osiągnięcie tego pułapu spowoduje, że NFZ będzie mógł zawiesić wypłatę za świadczenia z tego tytułu, a pacjent otrzyma zwrot kosztów leczenia za granicą do końca stycznia następnego roku. Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że pacjenci leczący się za granica z kolejki pod polskim gabinetem lekarza specjalisty zostaną przepchnięci do kolejki po refundację. Będą jednak wtedy bliżej osób decydujących o finansowaniu opieki zdrowotnej w Polsce i może ktoś wreszcie dostrzeże istniejące kolejki…

Paweł Chrząszcz