Mniejsze odszkodowania za dekret Bieruta.

   Spadkobiercy właścicieli warszawskich kamienic, odebranych na podstawie tzw. dekretu Bieruta dostaną mniejsze odszkodowania jeśli w tych kamienicach przydzielono mieszkania kwaterunkowe – orzekł Sad Najwyższy (I CSK 414/12).

   Na mocy dekretu z 26 października 1945 r. na własność ówczesnej gminy Warszawy przeszły wszystkie grunty znajdujące się w przedwojennych granicach miasta. Prawo byłych właścicieli i ich spadkobierców do odszkodowań za zabrane nieruchomości potwierdziłw 2011 r. Trybunał Konstytucyjny. Dotyczy ono nie tylko przejętych domów jednorodzinnych i działek, ale także domów wielorodzinnych i gruntów przeznaczonych pod zabudowę wysoką. W styczniu 2013 r. SN doprecyzował swoje orzeczenie, przyznając poszkodowanym pełne odszkodowanie, nawet wówczas gdyby utracili potem swoje nieruchomości w skutek wywłaszczenia.

  Rozpatrywana przez SN sprawa dotyczyła warszawskiej kamienicy znacjonalizowanej tuż po wojnie. Skargę wniósł spadkobierca byłego właściciela niezgadzający się z obniżeniem odszkodowania. SN nie podzielił jednak jego wątpliwości słusznie twierdząc, że zniszczona po wojnie kamienica i tak nadawała się tylko do generalnego remontu, którego ówczesny właściciel musiałby dokonać. To, że napraw dokonał użytkownik  kamienicy zmniejsza wysokość odszkodowania. Na wysokość przyznanej tytułem odszkodowania kwoty wpływają też obowiązujące wtedy przepisy. Nawet odbudowując samodzielnie kamienicę właściciel nie mógłby w pełni z niej korzystać.  Odbudowane lokale podlegały wówczas przepisom o publicznej gospodarce lokalami i ich realna wartość była znacznie niższa, gdyż mogły być administracyjnie przekazane innym osobom na podstawie przydziałów kwaterunkowych.  

   W Warszawie toczy się ok. 8 tyś. postepowań związanych z wywłaszczeniami na podstawie tzw. dekretu Bieruta. Elementarne poczucie sprawiedliwości nakazuje oddać to co zostało niesłusznie zabrane. Czy jednak budżet Warszawy wytrzyma wypłaty nawet takich obniżonych odszkodowań?

Paweł Chrząszcz