Nowelizacja Kodeksu karnego i większa ochrona lokatorów.

Prawdopodobnie jeszcze w tym tygodniu Sejm zajmie się senackim projektem zmian w Kodeksie karnym, zwiększającym ochronę lokatorów przed zastraszaniem i nękaniem ze strony właścicieli budynków, w których znajdują się zajmowane przez nich lokale. Chodzi tu o nowelizację obecnie obowiązującego art. 191 § 1 Kodeksu karnego, stanowiącego, iż kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Nowe brzmienie art. 191 Kodeksu karnego zakresem penalizacji obejmować ma również przemoc pośrednią, wpływającą na osobę poprzez działania podejmowane przez właściciela nieruchomości wobec tej rzeczy.    

Podjęte działania legislacyjne są wynikiem petycji skierowanej przez Rzecznik Praw Obywatelskich, wskazującej na bezkarność właścicieli kamienic, stosujących przymus psychiczny wobec lokatorów. Ten rodzaj przymusu nie jest obecnie wprost karany w przepisach Kodeksu karnego. Dlatego zaproponowano dodanie do ww. artykułu Kodeksu karnego zdania, które wprowadzi nowy typ czynu zabronionego, gdzie karalne zachowanie polegać będzie na stosowaniu w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania lub zaniechania innej przemocy niż bezpośrednia przemoc wobec tej osoby. Czyn ten ścigany będzie na wniosek pokrzywdzonego i zagrożony karą do 3 lat pozbawienia wolności. Zdaniem projektodawców, dzięki wprowadzanym zmianom nie będzie już problemów ze ściganiem takich zachowań właścicieli nieruchomości jak odcinanie mediów, wyjmowanie okien, zamurowywanie wejścia czy innych nękających działań, których zakres ograniczony jest tylko fantazją właścicieli.

Jeśli proponowane zmiany pomyślnie przejdą procedurę ustawodawczą, art. 191 Kodeksu karnego otrzyma brzmienie, jakie miał on za czasów obowiązywania ustawy karnej z 1969 r. Ówczesny art. 191 mówił o „stosowaniu przemocy” w celu zmuszenia do określonego zachowania bez ograniczania jej tylko do osoby, co pozwalało karać także zachowania oddziaływujące na osobę poprzez otoczenie, w którym ona się znajdowała.

Krytycznie ww. pomysły oceniły Krajowa Rada Sądownictwa, Sąd Najwyższy i Prokuratura Generalna. Podejmowane działania uznane zostały za niecelowe ze względu na istniejące uregulowania cywilnoprawne oraz wprowadzone w 2011 r. do Kodeksu karnego przestępstwo stalkingu, zapewniające wymagany w przedstawionych powyżej okolicznościach zakres ochrony.

Paweł Chrząszcz