Powięzienna izolacja groźnych przestępców.

W Sejmie trwają prace nad kontrowersyjnym rządowym projektem ustawy dotyczącym postępowania wobec osób z zaburzeniami psychicznymi, stwarzającymi zagrożenie dla życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób. Sejm ma głosować nad tym projektem i zdecydować co dalej robić z osobami skazanymi w PRL na karę śmierci, którym w 1989 roku na mocy ustawy amnestyjnej zamieniono wyroki na 25 lat więzienia. Zaczną oni opuszczać zakłady karne wraz z początkiem 2014 roku.

Autorem projektu jest resort sprawiedliwości oraz były już jego szef Jarosław Gowin. Proponuje się w nim izolację pedofili i seryjnych morderców, także po odbyciu przez nich kary pozbawienia wolności. Ustawa wymierzona jest głównie w osoby skazane w PRL za brutalne morderstwa i gwałty na dzieciach, a część z nich otwarcie deklaruje, że po wyjściu na wolność będą dalej mordować. Ministerialna specustawa zakłada izolację takich osób, tak aby nie mogły one znaleźć się na wolności, nawet po odbyciu kary. O ewentualnej potrzebie zastosowania takich środków decydowałby dyrektor zakładu karnego, składając do sądu odpowiedni wniosek. Tenże po przeanalizowaniu m.in. takich okoliczności jak zachowanie się skazanego podczas odbywania kary i po zapoznaniu się z opiniami lekarzy psychiatrów i seksuologów, podejmowałby decyzję o umieszczeniu w specjalnie do tego przeznaczonym ośrodku leczenia psychiatrycznego.

Nikt nie neguje potrzeby zabezpieczenia społeczeństwa przed opuszczającymi mury więzienia zatwardziałymi zwyrodnialcami, ale pozostają wątpliwości czy wybrany został właściwy środek prowadzący do tego celu. Już na pierwszy rzut oka izolowanie sprawców przestępstw po odbyciu przez nich kary wydaje się naruszać fundamentalne zasady porządku prawnego, takie jak niedziałanie prawa wstecz i nie skazywanie drugi raz za to samo. Swoje zastrzeżenia do projektu zgłosiło wiele podmiotów, zarzucając mu niekonstytucyjność. Podobnego zdania jest nawet Biuro Analiz Sejmowych, negatywnie opiniujące projekt ustawy, ale nawet to nie przekonało sejmowej komisji nadzwyczajnej, która zarekomendowała przyjęcie projektu ustawy. Wątpliwości zgłasza również środowisko psychiatrów, nie godzące się na uczynienie z psychiatrii instrumentu służącego internowaniu osób z zaburzeniami osobowości.  

Założeniem polskiego systemu penitencjarnego jest przygotowanie sprawców, nawet poważnych przestępstw do powrotu do społeczeństwa i bezkonfliktowego w nim funkcjonowania. Omawiany projekt stanowi więc swoista kapitulację i przyznanie, że coś takiego jak resocjalizacja w polskich więzieniach nie istnieje. Nie bagatelizując problemu, zauważyć trzeba, że w 2014 roku więzienie opuści ok. 90 sprawców poważnych przestępstw. Tylko do część z nich istnieje tzw. negatywna prognoza kryminologiczna. Polski system prawa posiada rozwiązania pozwalające zadbać o bezpieczeństwo społeczne, bez konieczności naruszania praw człowieka.

Jeśli nawet ustawa zostanie uchwalona i wejdzie w życie istnieją spore szanse na uznanie jej za niekonstytucyjną przez Trybunał Konstytucyjny. A stąd już prosta droga do uzyskania przez  izolowanych przestępców pokaźnych odszkodowań od państwa.

Paweł Chrząszcz