Projekt nowelizacji w sprawie obrotu chemikaliami

Trwają prace nad nowelizacją ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach. Projekt ustawy nowelizującej Rada Ministrów przyjęła 16 grudnia 2014 r.

W założeniu, projektowane zmiany mają zminimalizować negatywne oddziaływanie szkodliwych substancji chemicznych na środowisko oraz zdrowie człowieka, a jednocześnie w jak największym stopniu przyczynić się do ich skutecznej ochrony.

Jeśli chodzi o treść omawianych zmian, projekt zakłada m.in. nałożenie na przedsiębiorców obowiązku informowania o wytworzeniu, wprowadzeniu do obrotu lub sprowadzeniu do Polski każdej niebezpiecznej lub mogącej stwarzać zagrożenie mieszaniny chemicznej. Informacja w tym zakresie zgłaszana ma być Inspektorowi do spraw Substancji Chemicznych w formie elektronicznej. Forma elektroniczna ma natomiast ułatwić gromadzenie danych o tychże substancjach, a w efekcie zapewnić ośrodkom informacji toksykologicznej dostęp do nich on-line. Sam Inspektor ma zyskać z kolei szersze kompetencje. Do jego zadań należeć będzie rozpowszechnianie w społeczeństwie wiedzy zarówno o szkodliwym wpływie chemikaliów na zdrowie i środowisko, jak i o przeciwdziałaniu negatywnym skutkom oddziaływania substancji chemicznych. Ponadto, na Inspektorze ciążył będzie obowiązek corocznego raportowania do Komisji Europejskiej i OECD o funkcjonowaniu tzw. Dobrej Praktyki Laboratoryjnej w naszym kraju. Jak na razie, certyfikat Dobrej Praktyki Laboratoryjnej (którego wydanie należy do kompetencji właśnie Inspektora d.s. Substancji Chemicznych), posiada w Polsce 30 jednostek badawczych. Kolejną zmianą, jaką proponuje rząd, jest umożliwienie Inspektorowi wydania decyzji o niespełnieniu zasad Dobrej Praktyki Laboratoryjnej także w stosunku do poszczególnych badań – obecnie zaś, Inspektor może bowiem wydać taką decyzję tylko w odniesieniu do całej jednostki badawczej.

Planuje się także wprowadzenie do ustawy zapisu, na mocy którego, gdy będzie to niezgodne ze sporządzonym przez wytwórcę lub importera raportem bezpieczeństwa – będzie można wstrzymać obrót niebezpieczną substancją chemiczną,  jeśli dalszy użytkownik nie pokusił się o sporządzenie własnego raportu bezpieczeństwa w tym zakresie. Taka regulacja ma zmniejszyć ryzyko zatrucia chemikaliami, które teoretycznie nie powinny pozostawać w obrocie, ale nie ma wyraźnego zakazu, który by ten obrót uniemożliwiał. Jedną z istotniejszych zmian, jakie rząd proponuje wprowadzić do ustawy, jest także zwiększenie sankcji za naruszenie jej przepisów – dotyczyć ma to przykładowo kary za wprowadzenie do obrotu chemikaliów niewłaściwie oznakowanych (np. tylko w języku obcym), niespełniających wymogów w zakresie zawartości fosforu w składzie substancji, a także kary za wywóz substancji chemicznych bez wymaganej prawem (także unijnym!) zgody.

Na końcu warto także dodać, że wskazany projekt jest w pełni zgodny z regulacją unijną w zakresie obrotu chemikaliami. Jeśli nowelizacja zostanie przyjęta w takim kształcie jak zaproponowana przez rząd, omówione wyżej zmiany wejdą w życie po 14 dniach od ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw RP. 

Karolina Wąsikowska