Raport NIK o przeciwdziałaniu narkomanii w szkołach.

Najwyższa Izba Kontroli opublikowała raport z kontroli pt. „Profilaktyka narkomanii w szkołach”. Problematyka profilaktyki narkomanii w szkołach nie była dotychczas przedmiotem kompleksowego badania NIK. Izba kontrolowała wybrane aspekty tworzenia i wdrażania planów przeciwdziałania narkomanii na poziomie wojewódzkim i gminnym, a także działalność szkół i organów je prowadzących w zakresie zapobiegania zjawiskom patologii. Obie kontrole wykazały szereg nieprawidłowości, głównie w zakresie planowania oraz finansowania przeciwdziałania narkomanii przez gminy.

W ramach ostatniego postępowania NIK wzięła pod lupę m.in. 32 szkoły. Kontrola miała na celu sprawdzenie programu oraz poziomu zajęć z zakresu profilaktyki narkomanii przeprowadzanych w szkołach. NIK uznał, iż jakość podejmowanych działań była mało skuteczna i na niskim poziomie. Krajowe Programy Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2006-2010 oraz 2011-2016 - które w założeniu miały być podstawą do odpowiednich działań, w przypadku szkół były zbyt ogólnikowe i sformułowane w sposób, który nie pozwala na ocenę ich skuteczności.

NIK zwraca uwagę, że szkoły nie wykorzystują skutecznych i sprawdzonych programów profilaktycznych, rekomendowanych przez europejskie instytucje czy krajowy System Rekomendacji Programów Profilaktycznych i Promocji Zdrowia Psychicznego. Dyrektorzy często nie wiedzą o nich. Z kolei ani Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, ani resort edukacji nie promują skutecznie w szkołach tych programów

Z przeprowadzonych ponad 11 tys. anonimowych ankiet, wynika, że ponad 31 proc. uczniów było świadkiem zażywania narkotyków na terenie szkoły lub słyszało o tym z wiarygodnego źródła. Aż 17 proc. było świadkiem sprzedaży narkotyków na terenie szkoły lub o tym słyszało. Ponad 28 proc. nauczycieli biorących udział w badaniu przyznaje, że w ich szkołach istnieje problem zażywania narkotyków przez uczniów. Spośród szkół zbadanych przez NIK do co trzeciej przynajmniej raz wzywano policjantów z powodu narkotyków.

Tymczasem dyrektorzy placówek nie doceniają problemu lub boją się nadszarpnięcia wizerunku. W Polsce jest budowany system profilaktyki narkotykowej, ale jakość zajęć prowadzonych w szkołach jest wciąż niewystarczająca. Zbyt często profilaktyka ogranicza się do lekcji wychowawczych prowadzonych przez nauczycieli, którzy nie posiadają wystarczającego przeszkolenia do prowadzenia tego typu zajęć.

Pod względem nieprawidłowości w finansowaniu programów przeciwdziałania narkomanii kontrola wykazała nieprawidłowości w kwocie ogółem 9 819,3 tys. zł, z czego ponad 9 651 tys. zł to suma środków które wydatkowane były z naruszeniem prawa.

Z pełnym tekstem raportu można zapoznać się na stronie. www.nik.gov.pl

Maciej Stepień