Szukasz Porady?
Stała obsługa firm
Kancelaria w galerii
SN: Pracownik, który otrzymał większe wynagrodzenie, bo pracodawca wadliwie nie potrącał mu składek ZUS jest bezpodstawnie wzbogacony i zobowiązany do zwrotu.
Dnia 5 grudnia 2013 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę dotyczącą sytuacji w której pracodawca wbrew przepisom nie odprowadzał od wynagrodzenia pracowników składek ZUS. Spór dotyczył lekarzy pracujących w szpitalu na podstawie umowy zlecenia w latach 2005-2007. ZUS wydał decyzję obligującą szpital do opłacenia zaległych składek dopiero w 2011 roku. Szpital próbował podważyć tą decyzję w sądzie, jednakże ostatecznie sprawę przegrał i w 2012 r. uiścił składki za lekarzy w oparciu o prawomocny już wyrok sądu.
Spełnienie tego obowiązku stało się podstawą do żądania od pracowników zwrotu części składek ubezpieczeniowych, które nie zostały wcześniej potrącone. Jak wynika bowiem z przepisów, płatnik wypłacając wynagrodzenie, pomniejsza je o kwotę stanowiącą swoją część składek oraz tę finansowaną przez samego pracownika. Tymczasem w przedmiotowej sprawie pracodawca sam zapłacił składki na ubezpieczenie społeczne, nie potrącając ich wcześniej z wynagrodzenia pracowników, Ci zaś otrzymywali zawyżoną pensję.
Pracownicy odmówili zapłacenia zaległych składek wskazując, że roszczenia ze stosunku pracy uległo przedawnieniu po trzech latach, licząc od dnia, w którym stało się ono wymagalne. Również sąd I instancji uznał, że termin wynikający z kodeksu pracy minął, więc pracownicy nie muszą zwracać swojej części składek. Rozpatrujący sprawę sąd II instancji powziął wątpliwość prawną dotyczącą tego od kiedy to roszczenie było wymagalne.
W odpowiedzi na skierowane pytanie Sąd Najwyższy stwierdził, iż: „termin przedawnienia roszczenia pracodawcy (płatnika składek) z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia (art. 405 i następne k.c.), będącego następstwem zapłaty przez niego składek na ubezpieczenie społeczne pracowników w części, która powinna być przez nich finansowana, rozpoczyna bieg od dnia zapłaty tych składek przez pracodawcę”.
Wydając uchwałę SN wskazał, że w tym przypadku okres przedawnienia musi być liczony od terminu faktycznej zapłaty należności, a zastosowanie znajdzie regulacja dotycząca bezpodstawnego wzbogacenia z art. 405 k.c. Zgodnie z tym przepisem, jeśli ktoś bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.
Wydana uchwała SN jest bez wątpienia korzystna dla pracodawców. Jeśli wbrew przepisom nie odprowadzali składek od wynagrodzenia pracowników i dopełnili ten obowiązek po terminie, mogą domagać się od podwładnych zwrotu opłaconej za nich części składek, którą powinni sfinansować zatrudnieni, a termin przedawnienia takich roszczeń wobec pracowników liczy się dopiero od daty rzeczywistego uiszczenia wpłat do ZUS. W praktyce oznacza to dłuższy czas na dochodzenie zwrotu pieniędzy od pracowników.
(Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2013 r., sygn. akt III PZP 6/13)
Piotr Bryndal
Szukasz porady prawnej?
Chcesz zlecić naszym prawnikom przygotowanie pisma lub prowadzenie sprawy?
Zobacz, jak wygląda nasza "Modelowa opinia prawna" i skorzystaj z formularza poniżej - wycena pytania zawsze jest bezpłatna.
Pracownicy PrawoDlaKazdego.pl pozostają do dyspozycji także w naszej Kancelarii, znajdującej się w Krakowie przy ulicy Lea 202A. Zadzwoń pod numer 609-709-999 i umów się na rozmowę z prawnikiem - zapraszamy na spotkanie.