Szukasz Porady?
Stała obsługa firm
Kancelaria w galerii
SOKIK: Odmowa zwrotu kosztów wynajęcia auta zastępczego to praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów.
Zgodnie z Uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., sygn. akt III CZP 5/11, poszkodowanemu w wypadku drogowym w ramach odszkodowania z OC sprawcy zdarzenia przysługują także koszty wynajęcia samochodu zastępczego. Takie uprawnienie przysługuje zarówno za czas naprawy uszkodzonego pojazdu, jak i za czas oczekiwania na części zamienne.
Prawa poszkodowanego w tym względzie potwierdził także niedawno Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta w Warszawie w wyroku z dnia 9 listopada 2013 r., sygn. akt XVII AmA 35/12, który orzekł, że ubezpieczyciel musi zapłacić za koszty wynajęcia samochodu zastępczego przez poszkodowanego. Postępowanie sądowe zainicjowane zostało w wyniku decyzji Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z listopada 2011 r., która nałożyła na towarzystwo ubezpieczeniowe UNIQA karę w wysokości przekraczającej 1 mln złotych.
Powodem nałożenia kary przez UOKiK była praktyka stosowana przez towarzystwo, zgodnie z którą klient miał otrzymywać zwrot kosztów wynajmu pojazdu zastępczego tylko pod warunkiem, że wykaże, iż poniósł z tego tytułu szkodę majątkową. Jednocześnie w ocenie ubezpieczyciela, sama utrata możliwości korzystania z własnego auta nie była szkodą majątkową, a jedynie „niedogodnością” prowadzącą do „utraty wygód i przyjemności”. Prezes UOKiK stwierdziła, że klient ubezpieczyciela nie musi wykazywać jakiejkolwiek szkody, bowiem szkodą jest już sam fakt niemożności korzystania z własnego auta. UOKiK zwrócił także uwagę, że UNIQA odmawiała zwrotu wydatków na najem pojazdu zastępczego za czas oczekiwania na części zamienne w czasie warsztatowej naprawy pojazdu uszkodzonego w wypadku. W ocenie urzędu w ten sposób poszkodowani tracili możliwość na pełen zwrot należności.
W konsekwencji, na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów Prezes UOKiK uznała, że ubezpieczyciel stosował praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, określoną w art. 24 ust. 1 i 2 w/w. ustawy poprzez bezprawne działanie polegające na ograniczaniu zakresu odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń wobec konsumentów realizujących roszczenie w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu. Ponadto UOKiK zasilił budżet państwa wymierzając ponad milionową karę pieniężną.
Od decyzji postanowił odwołać się zakład ubezpieczeń, zaskarżając ją w całości i wnosząc o uchylenie względnie o zmianę. Sprawa trafiła zatem Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie, przy czym powód kwestionował decyzję UOKiK tak co do zasady jak i wysokości. W orzeczeniu SOKiK stwierdził, że: „…Prezes UOKiK zasadnie przyjął, że działanie powoda, opisane w decyzji, było bezprawne i w konsekwencji uznał je za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów”. Jednakże jak wskazał dalej: „Ostatni zarzut powoda, dotyczący nieadekwatności nałożonej kary, okazał się zasadny. W przypadku dopuszczenia się przez przedsiębiorcę stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, zgodnie z art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik, Prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. W myśl art. 111 uokik przy ustalaniu wysokości kar, o których mowa w art. 106-108, należy uwzględnić w szczególności okres, stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy, a także uprzednie naruszenie przepisów ustawy”.
Sąd uchylił karę nałożoną na ubezpieczyciela biorąc pod uwagę to, że spółka kierowała się w swojej praktyce wcześniejszymi wyrokami sądów, z których wynikało, że poszkodowany klient musi udowodnić, iż wynajęcie samochodu zastępczego było dla niego niezbędne. Sąd zwrócił uwagę także, że wyroki te zapadły jeszcze przed uchwałą SN sygn. III CZP 5/11, która ujednoliciła rozbieżne orzecznictwo sądów. Jednocześnie sąd uwzględnił także, iż rzeczona uchwała SN, została wydana w dniu 17 listopada 2011r., zaś zaskarżona decyzja UOKIK - dzień później - 18 listopada 2011r. Powód nie miał więc szansy, aby dobrowolnie dokonać zmiany swej wewnętrznej praktyki z tego też względu uchylił karę.
(wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta z dnia 9 listopada 2013 r., sygn. akt XVII AmA 35/12; Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., sygn. akt III CZP 5/11)
Piotr Bryndal
Szukasz porady prawnej?
Chcesz zlecić naszym prawnikom przygotowanie pisma lub prowadzenie sprawy?
Zobacz, jak wygląda nasza "Modelowa opinia prawna" i skorzystaj z formularza poniżej - wycena pytania zawsze jest bezpłatna.
Pracownicy PrawoDlaKazdego.pl pozostają do dyspozycji także w naszej Kancelarii, znajdującej się w Krakowie przy ulicy Lea 202A. Zadzwoń pod numer 609-709-999 i umów się na rozmowę z prawnikiem - zapraszamy na spotkanie.