UOKiK sporządził raport dot. przestrzegania praw seniorów.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w ramach swych działań statutowych przeprowadził kontrolę przestrzegania praw osób starszych, które zawarły umowy o tzw. rentę dożywotnią.  Umowa taka pozwala osobie na emeryturze w zamian za przeniesienie prawa własności do nieruchomości na rzecz przedsiębiorcy, otrzymać świadczenie pieniężne, wypłacane najczęściej co miesiąc, wraz z możliwością dożywotniego pozostania w dotychczas zamieszkałym lokalu. Jak wskazuje UOKiK, ze względu na swobodę umów i brak szczegółowych regulacji,  prawa i obowiązki konsumentów różnią się w zależności od podmiotu, któremu przekazali prawo własności do nieruchomości.

W ramach kontroli zbadano ponad 30 wzorców umów, z czego aż 17 zostało zakwestionowanych. Przeciwko dwóm przedsiębiorcom wszczęto postępowania w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, planowane jest również skierowanie do sądu pozwów o uznanie za niedozwolone stosowanych klauzul.

Niedozwolone praktyki dotyczą głównie narzucania przez przedsiębiorców zbyt daleko idących ograniczeń wykraczających poza przepisy ustawowe, np. wymóg zgody przedsiębiorcy na zamieszkanie w zbytym lokalu członków najbliższej rodziny konsumenta. Ponadto wątpliwości wywołują kwestie nakładania na konsumentów uciążliwych obowiązków, takich jak obciążanie ich kosztami poważnych napraw mieszkania lub domu, mimo że konsument powinien ponosić jedynie bieżące koszty eksploatacji, wynikające z normalnego użytkowania mieszkania.

Urząd sprawdził również przekazy reklamowe, w tym ogłoszenia w prasie, radiu, telewizji i internecie, a także banery reklamowe, czy pisemne informacje kierowane do konsumentów. Jak podaje UOKiK, zakwestionowanych zostało 17 przekazów reklamowych sześciu spółek, wobec których wszczęto postępowania w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów.

Zwrócono uwagę na potrzebę lepszego uregulowania prawnego obecnej sytuacji konsumentów. Istnieje duże ryzyko, że w przypadku upadłości przedsiębiorcy, konsument może stracić prawo do zamieszkania na dotychczasowych zasadach. Brak jest ponadto nadzoru nad prowadzeniem tego typu działalności, a także brak wymagań kapitałowych dla przedsiębiorców. Urząd pozytywnie ocenia przygotowany przez Ministerstwo Gospodarki projekt założeń uregulowania instytucji renty dożywotniej, który został przyjęty 15 października br. przez Radę Ministrów. W dalszym ciągu oczekiwana jest ustawa dotycząca uregulowania kwestii odwróconej hipoteki.

Pełen tekst raportu dostępny jest na stronie uokik.gov.pl

Maciej Stępień